ฮอร์โมนคนท้อง – อาจดูเหมือนไม่ค่อยยุติธรรมที่จะกล่าวหาว่า ฮอร์โมน คือตัวการที่ทำให้เกิดการการปะทุทางอารมณ์ในระหว่างตั้งครรภ์ ทั้งอาหาร ขี้น้อยใจ ขี้หงุดหงิด อารมณ์เสียง่าย เดี๋ยวก็ร้องไห้เดี๋ยวก็หัวเราะ นี้คือสาเหตุที่ฮอร์โมนหลายชนิดที่เกิดขึ้นระหว่างตั้งครรภ์ มีศักยภาพที่จะตกเป็นผู้ต้องหาอย่างไม่อาจปฏิเสธได้! เพราะความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับร่างกายของคนท้องนั้นมีมากมาย ทั้งสิ่งที่ดีและไม่ดี ซึ่งสามารถโทษเจ้าฮอร์โมนเหล่านี้ที่เราจะพูดถึงกันในวันนี้ได้เลยค่ะ

ทำความรู้จัก ฮอร์โมนคนท้อง ทำไมท้องแล้วฮอร์โมนพลุ่งพล่าน!

ความจริงแล้ว ฮอร์โมนไม่ได้เป็นผู้ร้ายเสมอไป ในแง่ดีคุณรู้หรือไม่ว่าฮอร์โมนบางชนิด มีหน้าที่ในการช่วยให้เยื่อบุมดลูกของคุณอ่อนนุ่มและปลอดภัยสำหรับทารกในการเจริญเติบโตในขณะที่ฮอร์โมนบางตัว กระตุ้นให้เต้านมของคุณผลิตน้ำนม หรือช่วยให้กระดูกของทารกของคุณก่อตัว

แต่ในด้านที่ไม่ค่อยดีนักก็มีไม่น้อย ฮอร์โมนบางตัว ทำให้คุณสมองเสื่อมหรือขี้ลืมระหว่างตั้งครรภ์ ทำให้คุณร้องไห้ได้ แค่เห็นใบไม้ร่วง!!  หากต้องการความช่วยเหลือบางอย่างในการทำความเข้าใจฮอร์โมนหลักที่เกี่ยวข้องกับการตั้งครรภ์ของคุณรวมถึงฮอร์โมนที่จะเกิดขึ้นหลังจากที่คุณคลอดบุตร โปรดดูคำแนะนำที่ครอบคลุม พิจารณาว่าตัวเองมีอาวุธและพร้อมที่จะเรียนรู้เกี่ยวกับฮอร์โมนที่ทำให้ร่างกายของคุณสามารถสร้างชีวิตได้จริง

ฮอร์โมนการตั้งครรภ์หลักคืออะไร?

ฮอร์โมนแต่ละตัวที่กล่าวถึงด้านล่างมีหน้าที่ของตัวเองที่ต้องเติมเต็มก่อนระหว่างและหลังการตั้งครรภ์ แต่ต่อไปนี้เป็นฮอร์โมนหลักในการตั้งครรภ์ที่ทำให้ลูกบอลกลิ้งไปมาเพื่อที่จะพูดและเตรียมร่างกายให้พร้อมสำหรับการคลอด

• ฮอร์โมนกระตุ้นการเจริญของไข่ (FSH)
• ลูทิไนซิงฮอร์โมน  (LH)
• เอชซีจี (human chorionic gonadotropin)
• เอสโตรเจน (Estrogen)
• โปรเจสเตอโรน (Progesterone)
• รีแลกซิน (Relaxin)
• สาร Growth factor กระตุ้นการเจริญเติบโตของเซลล์
• แลคโตเจนจากรกของมนุษย์ (HPL)
• ออกซิโทซิน (Oxytocin)
• โปรแลคติน (Prolactin)

ต่อไปนี้เป็นข้อมูลเชิงลึกเพิ่มเติมเกี่ยวกับฮอร์โมนหลักแต่ละรายการที่ระบุไว้ข้างต้นรวมถึงบทบาทของแต่ละรายการและอื่น ๆ อีกสองสามอย่าง ที่มีหน้าที่สำคัญในระหว่างและหลังการตั้งครรภ์

เอสโตรเจน (Estrogen)

เอสโตรเจนคืออะไร?
เอสโตรเจนเป็นฮอร์โมนที่หลายคนอาจคุ้นหู แต่รู้มั้ยคะว่าหน้าที่ของมันคืออะไร ฮอร์โมนเอสโตรเจนเป็นฮอร์โมนเพศหญิงหลักที่ก่อให้เกิดพัฒนาการทางเพศ รวมถึงการเจริญเติบโตของหน้าอกและกระตุ้นและควบคุมรอบประจำเดือนของผู้หญิง นอกจากนี้ยังช่วยให้กระดูกของคุณแข็งแรงและควบคุมระดับคอเลสเตอรอลได้

เอสโตรเจนมีบทบาทอย่างไรในการตั้งครรภ์? นอกจากฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนแล้วเอสโตรเจนยังเป็นหนึ่งในฮอร์โมนหลักสองชนิดที่ช่วยให้การตั้งครรภ์เริ่มต้นขึ้น ฮอร์โมนเอสโตรเจนผลิตโดยรังไข่และต่อมาโดยรก ฮอร์โมนเอสโตรเจนช่วยให้มดลูกเจริญเติบโตรักษาเยื่อบุมดลูก ควบคุมฮอร์โมนหลักอื่น ๆ และกระตุ้นการพัฒนาอวัยวะของทารก และเมื่อถึงเวลาให้นมลูกเอสโตรเจนจะส่งเสริมการเจริญเติบโตของเนื้อเยื่อเต้านมและช่วยให้น้ำนมไหล

คุณเคยมีอาการคัดจมูกหรือผิวหนังเป็นปื้นหรือไม่? ฮอร์โมนเอสโตรเจนยังอยู่เบื้องหลังเยื่อเมือกที่บวมและทำให้เลือดไหลเวียนไปที่ผิวหนังมากเกินไปซึ่งอาจส่งผลให้ผิวมีสีแดงและคัน และฮอร์โมนเอสโตรเจนจะเข้าร่วมกับฮอร์โมนอื่น ๆ เพื่อทำให้เกิดรอยดำ เช่น ที่หัวนม และ มีฝ้าสีน้ำตาลเข้มขึ้นที่จมูกแก้ม และหน้าผาก

โปรเจสเตอโรน (Progesterone)

Progesterone คืออะไร?
ฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน  เป็นฮอร์โมนเพศหญิงที่สร้างจากรังไข่และจากรก (ในขณะตั้งครรภ์) โดยมีต่อมใต้สมองและสมองไฮโปทาลามัสทำหน้าที่ควบคุม เป็นฮอร์โมนที่มีส่วนช่วยควบคุมรอบเดือนของคุณ

ฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนมีบทบาทอย่างไรในการตั้งครรภ์?  ฮอร์โมนที่สำคัญนี้จะเริ่มส่งผลต่อร่างกายคนท้องหลังจากการตกไข่ โดยจะช่วยให้เยื่อบุมดลูกเปิดรับการฝังตัวของไข่ที่ปฏิสนธิ โปรเจสเตอโรนร่วมกับฮอร์โมนรีแล็กซิน อาจทำให้เกิดโรคทางเดินอาหารบางอย่าง เช่น อาการเสียดท้องอาหารไม่ย่อยท้องผูกและท้องอืด

โปรเจสเตอโรนจะร่วมมือกับรีแลกซินอีกครั้ง เพื่อช่วยให้เอ็นและกระดูกอ่อนนิ่มลงและคลายข้อต่อเพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการเจ็บครรภ์ และถ้าเหงือกของคุณบวมและเริ่มมีเลือดออกแสดงว่าผิวหนังของคุณแตกออกหรือคุณรู้สึกเหงื่อออกมาก นั่นก็เป็นฝีมือของฮอร์โมนชนิดนี้เช่นกัน

ฮอร์โมนกระตุ้นการเจริญของไข่ (FSH)

FSH คืออะไร? ฮอร์โมนกระตุ้นการเจริญของไข่สร้างโดยต่อมใต้สมองในสมองและสั่งให้รังไข่สร้างไข่และฮอร์โมนเอสโตรเจน FSH เป็นอีกหนึ่งฮอร์โมนที่ช่วยควบคุมรอบเดือนของคุณ

FSH มีบทบาทอย่างไรในการตั้งครรภ์?  FSH เป็นฮอร์โมนกลุ่มแรกที่จำเป็นต่อการตั้งครรภ์ของคุณและมีอยู่ก่อนที่คุณจะตั้งครรภ์ด้วยซ้ำ FSH กระตุ้นไข่ให้เติบโตในรังไข่ซึ่งจะเพิ่มการผลิตฮอร์โมนเอสโตรเจน ระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนที่เพิ่มขึ้นส่งสัญญาณให้ร่างกายผลิต LH เพิ่มขึ้นซึ่งนำไปสู่การตกไข่และการตั้งครรภ์ได้

ข้อเท็จจริงที่น่าสนใจ : ผู้หญิงที่มีฝาแฝดที่เกิดจากการผสมของไข่ 2 ใบ กับอสุจิ 2 ตัว มีแนวโน้มที่จะมี FSH ในระดับที่สูงขึ้น

ลูทิไนซิงฮอร์โมน (LH)

LH คืออะไร?
ต่อไปนี้เป็นฮอร์โมนอีกชนิดหนึ่งที่สร้างโดยต่อมใต้สมองและทำงานร่วมกับ FSH เพื่อปรับรอบประจำเดือนของคุณ ระดับฮอร์โมน Luteinizing จะเพิ่มขึ้นก่อนการตกไข่และ LH จะกระตุ้นการปล่อยไข่ออกจากรังไข่ของคุณ

ในขณะที่ FSH กระตุ้นการผลิตฮอร์โมนเอสโตรเจน เอสโตรเจนเรียกร้องให้ LH กระตุ้นการเจริญเติบโตและความสมบูรณ์ของไข่ ทำให้ไข่พร้อมผสมกับเสปิร์ม ไข่หลังการตกไข่จะมีการสร้างกลุ่มเนื้อเยื่อภายในรังไข่ (corpus luteum) ซึ่งจะสลายตัวในเวลาประมาณ 14 วันหากคุณไม่ได้ตั้งครรภ์ ซึ่งระดับฮอร์โมนของคุณจะลดลงและประจำเดือนจะมาถึง

LH มีบทบาทอย่างไรในการตั้งครรภ์? หากอสุจิและไข่มารวมกัน สิ่งที่เรียกว่า คอร์ปัสลูเตียม หรือ กลุ่มเนื้อเยื่อภายในรังไข่ จะอาศัยอยู่โดยผลิตฮอร์โมนที่เหมาะสม รวมทั้งโปรเจสเตอโรนเพื่อทำให้มดลูกสุกและหล่อเลี้ยงทารกที่กำลังเติบโต

หากคุณกำลังพยายามที่จะตั้งครรภ์ แพทย์ของคุณอาจตรวจระดับ LH ของคุณ เมื่อสิ่งเหล่านี้สูงกว่าปกติการตกไข่อาจได้รับผลกระทบหรือฮอร์โมนของคุณอาจไม่สมดุลโดยรวม ซึ่งบางครั้งก็อยู่เบื้องหลังกรณีของกลุ่มที่มีภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ (PCOS)

ฮอร์โมน hCG  (Human chorionic gonadotropin) 

เอชซีจีคืออะไร?
hCG (Human chorionic gonadotropin)  เป็นฮอร์โมนที่ทำให้หญิงตั้งครรภ์แลดูเปล่งปลั่ง ถูกสร้างจากรก มีหน้าที่สำคัญ คือ ช่วยให้ตัวอ่อนฝังตัวที่ผนังมดลูกได้ดี โดย HCG จะมีปริมาณเพิ่มสูงขึ้นมากในช่วง 1-3 เดือนแรกของการตั้งครรภ์

hCG  มีบทบาทอย่างไรในการตั้งครรภ์?

ฮอร์โมนนี้จะเพิ่มการผลิตฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน สามารถตรวจพบฮอร์โมนนี้จากในเลือดและปัสสาวะหลังจากเกิดการตั้งครรภ์ประมาณ 2 สัปดาห์ ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ช่วยให้การตรวจว่าตั้งครรภ์หรือไม่  เรียกได้ว่ามันเป็นฮอร์โมนที่สร้างความสุขให้ปรากฏจากแถบตรวจการตั้งครรภ์

ในช่วงแรกของการตั้งครรภ์ ระดับเอชซีจี จะอยู่ในระดับต่ำแต่ในไม่ช้าก็จะเพิ่มขึ้นและเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่าทุก ๆ สองวัน โดยอยู่ในช่วงสัปดาห์ที่ 7 ถึง 12 และจะลดลงเมื่อเริ่มไตรมาสที่สอง จากนั้นรกจะเริ่มสร้างฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนแม้ว่าเอชซีจีจะยังคงอยู่กับคุณ ในความเป็นจริงฮอร์โมนนี้มีผลต่อระบบภูมิคุ้มกัน บางครั้งทำให้คุณเสี่ยงต่อการเป็นหวัดและไข้หวัดใหญ่

โปรแลคติน (Prolactin)

โปรแลคตินคืออะไร?
โปรแลคตินเป็นฮอร์โมนอีกชนิดหนึ่งที่สร้างโดยต่อมใต้สมองกระตุ้นให้คนท้องสามารถสร้างน้ำนมเพื่อให้นมบุตรการให้นมบุตรได้

โปรแลคตินมีบทบาทอย่างไรในการตั้งครรภ์? งานหลักของฮอร์โมนน้ำนมนี้ คือช่วยขยายหน้าอก และผลิตน้ำนมที่คุณต้องใช้เลี้ยงลูกหลังคลอด โปรแลคตินยังทำงานร่วมกับต่อมหมวกไตซึ่งกระตุ้นให้เกิดการเจริญเติบโตของเส้นขนในสถานที่ที่ไม่คาดคิดว่าคุณจะมีขนบริเวณนั้นได้ (เช่นที่ท้องและใบหน้า) แต่ขนอ่อนเหล่านี้มักจะหายไปเองช่วงประมาณหกเดือนหลังคลอด

สารกระตุ้นการเจริญเติบโตของเซลล์ (Growth factor)

สารกระตุ้นการเจริญเติบโตของเซลล์คืออะไร?
คุณจำเป็นต้องมีสารกระตุ้นการเจริญเติบโตของเซลล์เพื่อกระตุ้นการเติบโตของหลอดเลือด ซึ่งจะส่งต่อปริมาณเลือดที่เพิ่มขึ้นซึ่งจำเป็นในการหล่อเลี้ยงและสนับสนุนทารกที่กำลังเติบโต

สารกระตุ้นการเจริญเติบโตของเซลล์มีบทบาทอย่างไรในการตั้งครรภ์?
การมีฮอร์โมนการตั้งครรภ์ไม่เพียงพออาจทำให้หลอดเลือดในรกแคบลงแทนที่จะขยายกว้างขึ้นซึ่งอาจทำให้เกิดความดันโลหิตสูง และอาจเกิดภาวะครรภ์เป็นพิษได้ โชคดีที่ยากำลังรับมือกับปัญหานี้และการตรวจเลือดและปัสสาวะใหม่ช่วยในการวัดปัจจัยการเจริญเติบโตของรกเพื่อการตรวจหาและรักษา แต่เนิ่นๆ

แลคโตเจนจากรกของมนุษย์ (hPL)

hPL คืออะไร?
แลคโตเจนจากรกของมนุษย์ บางครั้งเรียกว่า human chorionic somatomammotropin จะบอกทุกสิ่งที่คุณจำเป็นต้องรู้ซึ่งเกี่ยวข้องกับการผลิตน้ำนม

hPL มีบทบาทอย่างไรในการตั้งครรภ์?  ฮอร์โมนนี้ผลิตโดยรกเพื่อปรับการเผาผลาญของร่างกายเพื่อเลี้ยงลูกน้อย นอกจากปัจจัยการเจริญเติบโตของรกแล้วยังเตรียมเต้านมของคุณให้กินนมแม่ ฮอร์โมนนี้ช่วยสร้างน้ำนมเหลืองซึ่งเป็นน้ำนมก่อนที่อุดมด้วยแอนติบอดีซึ่งนำหน้านมแม่จริง ในผู้หญิงบางคนคิดว่า hPL และปัจจัยการเจริญเติบโตของรกจะนำไปสู่ภาวะดื้ออินซูลินส่งผลให้เกิดโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์

รีแลกซิน (Relaxin)

รีแลกซิน (Relaxin) คืออะไร?
ฮอร์โมนนี้มีบทบาทสำคัญในกระบวนการสืบพันธุ์ของผู้หญิง ระดับรีแล็กซินจะเพิ่มขึ้นหลังการตกไข่ และช่วยเตรียมผนังมดลูกให้พร้อมสำหรับการตั้งครรภ์ ระดับการผ่อนคลายจะลดลงจนกว่าจะถึงรอบถัดไปหากไม่มีการปฏิสนธิในเดือนนั้น

รีแลกซิน มีบทบาทอย่างไรในการตั้งครรภ์?
หากคุณตั้งครรภ์การผ่อนคลายก็พร้อมและมีชีวิตอยู่ เนื่องจากฮอร์โมนตัวนี้จะช่วยผ่อนคลายกล้ามเนื้อกระดูกเอ็นและข้อต่อในกระดูกเชิงกรานในภายหลังในการตั้งครรภ์เพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการคลอด รีแล็กซินยังทำให้ปากมดลูกนิ่มและยาวขึ้น กลไกการโยกตัวของมันอาจทำให้คุณรู้สึกไม่สมดุลและโคลงเคลงขณะเดิน (ระวัง!)

ออกซิโทซิน

oxytocin คืออะไร?
ออกซิโทซินสร้างจากต่อมใต้สมอง โดยไฮโปทาลามัส และหลั่งออกมาจากต่อมใต้สมองที่สำคัญทั้งหมด ฮอร์โมนการตั้งครรภ์นี้มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการคลอด

Oxytocin มีบทบาทอย่างไรในการตั้งครรภ์?
หน้าที่หลัก ๆ คือ ฮอร์โมนที่จำเป็นสำหรับการคลอดลูกและให้นมบุตร นอกจากนี้ยังทำให้เกิดสายใยผูกพันที่ยิ่งใหญ่ของแม่และลูก เมื่อคุณคลอดออกมาแล้วฮอร์โมนออกซิโทซินจะช่วยทำให้มดลูกหดตัวลงและเคลื่อนย้ายน้ำนมเข้าสู่เต้านม

ฮอร์โมนการตั้งครรภ์อื่น ๆ

คุณคิดว่านั่นคือจุดสิ้นสุดของรายการหรือไม่? ในความเป็นจริงมีฮอร์โมนสำคัญอื่น ๆ อีก ที่ทำงานในระหว่างตั้งครรภ์ ได้แก่ :

Erythropoietin: ควบคุมการผลิตเม็ดเลือดแดง
Calcitonin: ส่งเสริมการสร้างกระดูก
วาโซเพรสซิน: ฮอร์โมนนี้ในระดับสูงจะนำไปสู่การกักเก็บน้ำของร่างกาย
Thyroxine: ฮอร์โมนไทรอยด์ที่เพิ่มการใช้ออกซิเจนของแม่ในครรภ์มีปฏิกิริยากับฮอร์โมนการเจริญเติบโตเพื่อควบคุมและกระตุ้นการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์และใช้ในการพัฒนาระบบประสาทส่วนกลางของทารก
อินซูลิน: ควบคุมการเผาผลาญอาหารของทั้งแม่และลูก
ฮอร์โมนอะดรีโนคอร์ติโคโทรปิก: สารเคมีที่ทำให้ต่อมหมวกไตสูบฮอร์โมนที่ทำให้เกิดรอยแตกลายและบวม
คอร์ติซอล: ฮอร์โมนต่อมหมวกไตที่ช่วยในการเจริญเติบโตของปอดของทารกในครรภ์ ในความเข้มข้นสูงคอร์ติซอลซึ่งเป็นฮอร์โมนความเครียดของร่างกายสามารถรบกวนระดับฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน คอร์ติซอลอาจส่งผลเสียต่อฮิปโปแคมปัสซึ่งมีบทบาทสำคัญในการเรียนรู้และความจำและอาจอธิบายถึงการหลงลืมการตั้งครรภ์และหมอกในสมอง
เอ็นดอร์ฟิน: ฮอร์โมนแห่งความสุขตามธรรมชาติของสมองสามารถช่วยให้คุณอดทนต่อความเจ็บปวดจากการทำงานได้และบางทีอาจลืมไปเลยเมื่อคุณได้พบกับลูกน้อยแสนหวานของคุณ
ฮอร์โมนหลังคลอด

แม้ว่าจะคลอดและคลอดแล้วร่างกายของคุณก็กำลังพลุ่งพล่านด้วยฮอร์โมน ตัวอย่างเช่นในขณะที่ฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนและเอสโตรเจนลดลงทันทีที่ทารกมาถึงฮอร์โมนออกซิโทซินซึ่งบางครั้งเรียกว่า“ ฮอร์โมนแม่” จะเห็นการพุ่งสูงขึ้น และโปรแลคตินเป็นฮอร์โมนหลังคลอดที่สำคัญเช่นกันเนื่องจากกระตุ้นการผลิตน้ำนมแม่ นอกจากนี้ อารมณ์เหวี่ยงวีนที่มีผลมาจากของฮอร์โมนหลังคลอด อาจเป็นเรื่องยากสำหรับคุณแม่มือใหม่บางคนซึ่งอาจนำไปสู่ความหงุดหงิดน้ำตาไหลและซึมเศร้า ความรู้สึกเหล่านี้เป็นเรื่องปกติที่ส่งผลต่อคุณแม่มือใหม่มากถึง 80 เปอร์เซ็นต์ หากคุณรู้สึกเศร้าหรือรู้สึกผิดปกติหลังคลอดให้ปรึกษาแพทย์ของคุณ

ขอบคุณข้อมูลอ้างอิงจาก : whattoexpect.com

บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ

Growth Hormone โกรทฮอร์โมน คืออะไร สำคัญกับลูกน้อยยังไง?

ฮอร์โมน 3 ตัวที่ควรรู้จัก ก่อนท้อง

คนท้องกินยาลดกรด ได้ไหม กินมากไปจะเป็นอันตรายหรือเปล่า?

เลี้ยงลูกให้ เก่ง ดี มีสุข ไปกับเรา คลิกติดตามที่