เมื่อรู้ตัวว่าท้อง การฝากครรภ์ เป็นสิ่งแรกที่คุณแม่ต้องนึกถึงและถือเป็นเรื่องสำคัญอย่างมาก แล้ว แม่ท้องต้องตรวจอะไรบ้าง คงเป็นเรื่องที่หลายคนอยากรู้  ทั้งนี้การพบแพทย์ในระหว่างการตั้งครรภ์ตั้งแต่เนิ่นๆ จะช่วยลดความเสี่ยงต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้นกับคุณแม่และลูกน้อยได้ เพื่อให้ลูกที่คลอดออกมามีสุขภาพที่แข็งแรงสมบูรณ์

และหากคุณพ่อไปพบแพทย์ที่ฝากครรภ์พร้อมกับคุณแม่ด้วย ก็จะช่วยให้การดูแลกันระหว่างการตั้งครรภ์มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น เพราะคุณพ่อจะได้มีส่วนร่วมรับรู้วิธีการดูแลครรภ์และการตัดสินใจในเรื่องอื่น ๆ เช่น การเลือกวิธีคลอด โดยทั่วไปแล้วแพทย์จะแนะนำขั้นตอนต่าง ๆ อย่างวิตามินที่ต้องรับประทาน การงดบุหรี่และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ การตรวจสุขภาพเป็นประจำ ฯลฯ อีกทั้งคำแนะนำของแพทย์ยังช่วยคลายปัญหาให้คุณแม่ได้อย่างเหมาะสม  เพราะฉะนั้นการฝากครรภ์จึงเป็นเรื่องจำเป็นอย่างยิ่ง

แม่ท้องต้องตรวจอะไรบ้าง ในขณะตั้งครรภ์จนคลอด

ตลอดการตั้งครรภ์ คุณแม่ท้องจะได้รับโอกาสให้ตรวจคัดกรอง และตรวจวินิจฉัยภาวะผิดปกติของทารกในครรภ์อยู่หลายอย่าง แม้ว่าคุณแม่บางคนอาจจะไม่ต้องตรวจทุกอย่าง แต่สำหรับคุณแม่หลายคน จะได้รับการแนะนำให้ตรวจทารกในครรภ์ ซึ่งอาจจะขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง เช่น อายุ พื้นที่ที่อาศัยอยู่ และความเสี่ยงต่าง ๆ ที่ทำให้คุณแม่มีแนวโน้มว่าจะมีลูกที่ความผิดปกติ ซึ่งการตรวจชนิดต่างๆ ระหว่างการตั้งครรภ์มีไว้เพื่อช่วยทำให้แน่ใจว่าทุกอย่างปกติทั้งแม่และลูกในท้อง ซึ่งหากมีสิ่งผิดปกติใดๆ เกิดขึ้น จะได้ตรวจพบโดยเร็ว และรักษาได้ทันท่วงที ทั้งนี้การตรวจบางอย่าง อาจฟังดูค่อนข้างซับซ้อน แต่นั่นเป็นการตรวจตามมาตรฐานสำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์ทุกคน โดยมีการตรวจหลักๆ ดังนี้

1. การตรวจน้ำคร่ำ

การตรวจน้ำคร่ำจะทำในช่วงสัปดาห์ที่ 15-18 ของการตั้งครรภ์ เป็นการตรวจเพื่อดูว่าลูกของคุณมีกลุ่มอาการดาวน์หรือความผิดปกติทางโครโมโซมอื่นๆ หรือไม่ โดยการเจาะน้ำคร่ำจะใช้เวลาประมาณ 25 นาที และคาดว่าจะทราบผลภายใน 2 สัปดาห์ ซึ่งคุณแม่ควรจะต้องตรวจน้ำคร่ำโดยเฉพาะหากมีอายุเกินกว่า 35 ปีแล้ว เคยคลอดลูกที่มีความผิดปกติบางอย่าง หรือเครือญาติของคุณหรือสามีมีประวัติของความผิดปกติทางพันธุกรรม

นอกจากนี้ คุณแม่อาจต้องรับการตรวจน้ำคร่ำหากผลการตรวจเลือดหรือการตรวจอัลตร้าซาวนด์เพื่อวัดความหนาของน้ำที่สะสมบริเวณต้นคอทารกชี้ว่ามีโอกาสเสี่ยงสูง

โดยปกติ การเจาะน้ำคร่ำเป็นวิธีการตรวจที่ค่อนข้างปลอดภัย มีประโยชน์มากกว่าอันตรายที่อาจเกิดจากผลแทรกซ้อน แต่ก็มีความเสี่ยงอยู่บ้างพบว่า 1 ใน 200 ราย จะมีผลแทรกซ้อนหลังจากเจาะน้ำคร่ำซึ่งอาจส่งผลให้แท้งบุตรได้ ดังนั้น ควรพูดคุยกับสูติแพทย์ของคุณให้เกิดความเข้าใจอย่างชัดเจนเสียก่อน ก่อนที่จะลงชื่อในหนังสือแสดงความยินยอม

อ่านต่อ >> “สิ่งที่แม่ท้องต้องตรวจในขณะตั้งครรภ์จนคลอด” คลิกหน้า 2

ครรภ์เป็นพิษ คือการที่คุณแม่ตั้งครรภ์มีความดันโลหิตสูง มีไข่ขาวหรือโปรตีนออกมาในปัสสาวะและมักมีอาการบวมที่มือ หน้า ขา และเท้า บางคนอาจมีอาการมึนปวดศีรษะ ซึ่งภาวะครรภ์เป็นพิษ เป็นสาเหตุสำคัญของการเสียชีวิตของคุณแม่ท้องในลำดับต้นๆ อีกทั้งยังก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงส่งผลกระทบต่อสุขภาพของคุณแม่และลูกน้อยในครรภ์ได้ด้วย

และเมื่อช่วงต้นเดือน ต.ค. ที่ผ่านมา ก็ทำเอาหลายคนรู้สึกตกใจและเป็นห่วงอย่างมาก หลังทราบข่าวว่าคุณแม่ฝ้าย อริญรดา ภรรยาของนักแสดงและผู้กำกับคนเก่ง หนุ่ม อรรถพร เกิดภาวะครรภ์เป็นพิษในขณะที่กำลังตั้งครรภ์ 33 สัปดาห์ จนต้องแอดมิทนอนโรงพยาบาลอย่างเร่งด่วน ทั้งนี้คุณพ่อหนุ่ม อรรถพร ต้องรีบพักกองถ่ายละครเพื่อมาดูแลภรรยาและลูกน้อยอย่างเต็มที่

แต่หลังจากที่เครียดหนักกันมา ในวันที่ 2 พ.ย. คุณแม่ฝ้าย-อริญรดา ก็ได้ให้กำเนิดทายาทคนที่สองอย่างปลอดภัยแล้ว โดยคุณพ่อหนุ่ม-อรรถพร ได้โพสต์อาการดีใจ ผ่านไอจี ซึ่งเป็นภาพ ภรรยาสาวให้กำเนิดทายาทคนที่สองแล้ว เป็นลูกชายอีกคน พร้อมข้อความว่า

“Hi Adam welcome to Tmk. Family .. หน้ามามี้ชัดๆ” โดยมีทั้งเพื่อนในวงการบันเทิง และแฟนคลับเข้ามาแสดงความยินดีจำนวนมาก

ทั้งนี้ คุณพ่อ‘หนุ่ม’ อรรถพร พร้อมภรรยา คุณแม่ฝ้าย-อริญรดา ธีมากร ได้ออกมาเปิดใจหลังคลอดลูกชายคนที่ 2 โดยมีชื่อว่า “น้องอดัม-ธนพิสิฐ” หลังจากมีอาการเสี่ยงครรภ์เป็นพิษ

โดย คุณแม่ฝ้าย เผยว่า “คลอดเมื่อวันที่ 2 พ.ย. ที่ผ่านมาค่ะ ตอนนี้ถือว่าอาการดีขึ้นจากที่เคยได้แอดมิดบ่อยๆ ตอนนี้ก็ดีขึ้นเยอะ ถ้าถามว่าแอบกลัวไหม กลัวตั้งแต่วันที่โดนแอดมิดค่ะ อยู่ดีๆ ความดันก็ขึ้นโดยที่เราไม่รู้ตัวว่ามันเกิดขึ้นเมื่อไหร่ ที่ผ่านมาเราก็ทำทุกอย่างปกติเพียงแค่ตัวบวมขึ้น แต่มันก็คือเรื่องปกติของคนท้องอยู่แล้ว เลยไม่ได้คิดว่ามันจะเป็นเรื่องที่อันตรายหรืออะไร แต่พอเดินทางมาถึงโรงพยาบาลคุณหมอก็สั่งให้แอดมิดเลย ยอมรับค่ะว่าตอนนั้นตกใจมาก เพราะตั้งใจแค่มาหาคุณหมอปกติ แต่คุณหมอกลับบอกว่าไม่ให้กลับบ้านแล้ว เนื่องจากว่าสถานการณ์ตอนนั้นอันตรายมากลูกอาจจะไม่ได้อยู่กับเราอีกและแม่ก็อาจจะเสียชีวิตเลยก็ได้ เพราะอาการที่เกิดขึ้นตอนนั้นมันอาจทำให้เส้นสมองแตกได้ด้วย”

“ตอนแรกที่คุณหมอสันนิษฐานก็คาดว่าน่าจะเป็นอาการของครรภ์เป็นพิษ เพราะตอนท้องอันดา (ลูกชายคนแรก) ก็เป็นมาแล้ว และพอมาท้องนี้มันก็เลยเกิดขึ้นซ้ำ เพียงแต่มีความดันเพิ่มขึ้น แต่ก็โชคดีค่ะที่เราอยู่ในความดูแลของคุณหมอมาตั้งแต่แรก จนมาถึงช่วง 8 เดือน ความดันขึ้นสูงมาก แต่มันไม่มีอาการมึนหัวหรืออาการใดๆ เลยนะคะ แค่คุณหมอบอกว่ามันอันตรายอาจทำให้ช็อกได้เลยต้องให้แอดมิดก่อน”

ทั้งนี้เมื่อถามถึงสุขภาพร่างกายของน้องอดัม ที่เพิ่งคลอด แม่ฝ้าย ก็กล่าวว่า “น้องสุขภาพแข็งแรงดีค่ะ คุณพยาบาลบอกว่าก่อนหน้านี้น้องสำลักเลือดในครรภ์เยอะ ภาวะตอนที่ตั้งครรภ์ฝ้ายทานยา เบบี้ แอสไพลินเยอะ เพราะฝ้ายต้องกินเพื่อขยายหลอดเลือด เพื่อให้เลือดไหลเลี้ยงลงไปสู่ตัวเด็กแล้วทำให้เด็กเติบโต”

ด้านคุณพ่อหนุ่ม กล่าวเสริมว่า “อันตรายของตัวยานี้มันคอยสลายลิ่มเลือด เมื่อได้กินเข้าไปแล้ว แล้วเรามีแผลหรือปล่อยให้เลือดไหล เลือดมันก็จะไหลไม่หยุด ถ้าหากใครคิดจะกินต้องระวังนะครับ แต่ถ้าถามถึงอนาคตมันก็จะไม่ได้ส่งผลอะไรถึงตัวน้อง เพราะเท่าที่คุยกับคุณหมอมันจะมีแค่จังหวะช่วงแรกที่เขาต้องปรับตัว แต่ก็ถือว่าตอนนี้มันผ่านไปได้ด้วยดีแล้วครับ”

อย่างไรก็ตามทางทีมงาน Amarin Baby & Kids ก็ขอให้น้องอดัม มีร่างกายแข็งแรงและขอให้คุณแม่ฝ้ายหายป่วยโดยเร็ววัน สุขภาพแข็งแรงนะคะ

ครรภ์เป็นพิษ คืออะไร?

ภาวะ ครรภ์เป็นพิษ (Pre-eclampsia) หมายถึง ภาวะความดันโลหิตสูงมากกว่าหรือเท่ากับ 140/90 มิลลิเมตร (มม.) ปรอท ร่วมกับมีภาวะโปรตีน หรือไข่ขาวในปัสสาวะในสตรีตั้งครรภ์ที่อายุครรภ์มากกว่า 20 สัปดาห์ ไปจนกระทั่งหลังคลอด 1 สัปดาห์ และภายหลังคลอดภาวะครรภ์เป็นพิษจะค่อย ๆ หายไปเอง แต่ในรายที่มีอาการรุนแรงอาจเกิดจากความบกพร่องของรกทำให้เป็นอุปสรรคต่อการลำเลียงเลือดและสารอาหารไปยังลูกในครรภ์ซึ่งส่งผลกระทบต่อการเติบโตของลูกในครรภ์ได้

สาเหตุของ ครรภ์เป็นพิษ คืออะไร?

สาเหตุของการเกิดครรภ์เป็นพิษ ยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด อาจเกิดจากความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันหรือฮอร์โมนต่อมไร้ท่อบางตัว หรือจากกรรมพันธุ์ สันนิษฐานว่าเกิดจากความไม่สมดุลกันระหว่างโปรตีนบางตัวที่สร้างขึ้นระหว่างการตั้งครรภ์ ทำให้เกิดความผิดปกติของหลอดเลือดในคุณแม่ที่ตั้งครรภ์ ทำให้ร่างกายไม่สามารถสร้างหลอดเลือดไปเลี้ยงรกได้เพียงพอ บางส่วนของรกจึงขาดเลือด เกิดการตายของเนื้อรกบางส่วน มีการปล่อยสารที่ส่งผลให้หลอดเลือดทั่วร่างกายของคุณแม่ตั้งครรภ์หดตัว

คุณแม่ตั้งครรภ์ที่เสี่ยงต่อการเกิดครรภ์เป็นพิษคือใคร?

1. คุณแม่ตั้งครรภ์แรกหรือตั้งครรภ์แรกกับคู่สมรสใหม่
2. คุณแม่ตั้งครรภ์ที่อายุน้อยกว่า 18 ปี หรือมากกว่า 35 ปี
3. ระยะห่างของการตั้งครรภ์ ห่างจากครรภ์ก่อนมากกว่า 10 ปี
4. คุณแม่ตั้งครรภ์ที่มีประวัติครรภ์เป็นพิษในครรภ์ครั้งก่อน
5. คุณแม่ตั้งครรภ์ที่มีญาติพี่น้องสายตรง (มารดา และ/หรือ พี่ น้อง ท้องเดียวกัน) มีภาวะครรภ์เป็นพิษ
6. คุณแม่ตั้งครรภ์ที่มีโรคประจำตัวก่อนตั้งครรภ์ เช่น โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูงโรคไต / โรคไตเรื้อรัง / โรคลูปัส / โรคเอสแอลอี
7. ครรภ์แฝด

ลักษณะอาการของครรภ์เป็นพิษมีอะไรบ้าง?

1. มีความดันโลหิตสูงมากกว่าหรือเท่ากับ 140/90 มิลลิเมตรปรอท

2. ตรวจพบโปรตีนไข่ขาวในปัสสาวะ

3. น้ำหนักเพิ่มมากอย่างรวดเร็ว

4. มีอาการบวมตามใบหน้า มือ ข้อเท้าและเท้า

5. ปวดศีรษะโดยเฉพาะบริเวณท้ายทอย หน้าผาก โดยรับประทานยาแก้ปวดแล้วไม่ดีขึ้น

6. มีตาพร่ามัว อาจตาบอดชั่วขณะได้

7. จุกแน่นหน้าอก หรือบริเวณลิ้นปี่

8. หากอาการรุนแรงอาจมีอาการชักกระตุกทั้งตัว เกิดเลือดออกในสมองได้

ภาวะแทรกซ้อนของ ครรภ์เป็นพิษ  ภาวะแทรกซ้อน/ผลข้างเคียงที่อาจเกิดได้จากครรภ์เป็นพิษ คือ

ภาวะแทรกซ้อนต่อมารดา

• เสียชีวิต มักเกิดจากมีเลือดออกในสมองจากหลอดเลือดในสมองแตก
• เกิดอาการชัก
• ตาบอด อาจเป็นชั่วคราว หรือถาวร
• มีภาวะน้ำท่วมปอด
• มีเลือดออกในอวัยวะต่าง ๆ จากภาวะเกล็ดเลือดต่ำ

ภาวะแทรกซ้อนต่อทารกในครรภ์

• มีภาวะทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์
• มีภาวะน้ำคร่ำน้อย ส่งผลให้ทารกถูกกดเบียดทับจากน้ำหนักมารดา ส่งผลให้มีการเจริญเติบโตผิดปกติได้
• มีการคลอดก่อนกำหนด
• มีภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด
• ทารกเสียชีวิตในครรภ์
• หัวใจทารกเต้นช้า จากการขาดออกซิเจน

สัญญาณอันตรายของ ครรภ์เป็นพิษ ที่ควรรีบพบแพทย์

คุณแม่ตั้งครรภ์ที่มีภาวะครรภ์เป็นพิษมักไม่ค่อยรู้ตัว แต่เมื่อโรครุนแรงขึ้นจะปรากฏอาการให้ทราบว่ามหันตภัยร้ายอยู่ใกล้ตัวเสียแล้ว ดังอาการต่อไปนี้

• ปวดศีรษะ ตาพร่ามัว คลื่นไส้อาเจียน เพราะว่าสมองบวม เลือดออกในสมอง ความดันในกะโหลกศีรษะเพิ่มขึ้น
• จุกแน่นที่ลิ้นปี่หรือชายโครงขวา เพราะว่ามีเลือดออกในตับ
• หายใจเหนื่อยหอบ นอนราบไม่ได้ เพราะว่ามีน้ำท่วมปอด
• มีอาการบวมที่ แขน ขา ใบหน้า และเปลือกตา น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ปัสสาวะออกน้อย มีการรั่วของโปรตีนในปัสสาวะ เพราะว่าไตทำงานผิดปกติ- มีอาการบวมที่ แขน ขา ใบหน้า และเปลือกตา น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ปัสสาวะออกน้อย มีการรั่วของโปรตีนในปัสสาวะ เพราะว่าไตทำงานผิดปกติ

ครรภ์เป็นพิษ รักษาอย่างไร?

การรักษาของแพทย์จะขึ้นกับระดับความรุนแรง คุณแม่ควรสังเกตการดิ้นของลูกน้อยในครรภ์ วัดความดันโลหิตสม่ำเสมอและแนะนำการสังเกต สัญญาณอันตรายที่ต้องรีบพบแพทย์ เช่นอาการปวดศีรษะ ตาพร่ามัวและจุกแน่นลิ้นปี่ เฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อน ถ้าไม่มีภาวะแทรกซ้อน ก็สามารถรอจนครบกำหนดคลอด และสามารถคลอดได้ทางช่องคลอดในกรณีที่มีอาการรุนแรง แพทย์จะให้นอนพักที่โรงพยาบาล ให้ยาลดความดันโลหิต อาจให้ยาป้องกันชัก ตรวจอัลตราซาวด์เป็นระยะ ถ้ารุนแรงมากและมีข้อบ่งชี้อาจจำเป็นต้องให้คลอดในขณะที่อายุครรภ์ยังไม่ครบกำหนด เพื่อรักษาชีวิตของมารดาไว้ ซึ่งอาจกระตุ้นให้คลอดทางช่องคลอดหรือการผ่าตัดคลอด

วิธีดูแลคุณแม่ที่ป่วยครรภ์เป็นพิษหลังคลอด

ในรายที่มี eclampsia คือ ภาวะครรภ์เป็นพิษชนิดรุนแรง มีความจำเป็นต้องได้รับยาป้องกันการชักต่อจนครบ 24 ชั่วโมงหลังคลอด หากมีความดันโลหิตสูงเกิน 160/110  มิลลิเมตรปรอท อาจจำเป็นต้องได้ รับยาลดความดันโลหิต และอาจจำเป็นต้องวัดความดันโลหิตเป็นระยะ ๆ ทุก 1-2 วัน อย่างน้อยประมาณ 2 สัปดาห์ ต่อจากนั้นอาจวัดความดันโลหิตทุกสัปดาห์ จนอย่างน้อยประมาณ 6-12 สัปดาห์หลังคลอด หรือจนกว่าจะหยุดยาลดความดันโลหิต หรือตามแพทย์ที่รักษาดูแลแนะนำ

คุณแม่สามารถให้นมทารกได้ปกติ โดยยาป้องกันการชัก ไม่มีผลต่อทารกที่ได้รับนมมารดา แต่ทั้งนี้ขึ้นกับคำแนะนำของแพทย์ผู้ให้การดูแลรักษา

โดยทั่วไปอาการต่าง ๆ จะดีขึ้นหลังคลอด โดยหากเกิน 12 สัปดาห์หลังคลอดแล้วยังคงมีความดันโลหิตสูง อาจเป็นโรคความดันโลหิตสูงชนิดเรื้อรัง ควรพบแพทย์อย่างต่อเนื่องตามแพทย์นัด เพื่อทำการรักษาต่อไป

ทั้งนี้ควรเฝ้าระวังภาวะครรภ์เป็นพิษในครรภ์ต่อไป โดยควรฝากครรภ์แต่เนิ่น ๆ ตั้งแต่รู่ว่าตั้งครรภ์ และพบแพทย์ตามนัดทุกครั้ง

ข้อห้ามสำหรับสตรีตั้งครรภ์ที่ ครรภ์เป็นพิษ มีดังนี้

1. งดทำงานหนัก งดเดินชอปปิ้ง ให้พักผ่อนมาก ๆ

2. หลีกเลี่ยงอาหารรสเค็ม

3. งดมีเพศสัมพันธ์อย่างเด็ดขาด เนื่องจากการมีเพศสัมพันธ์มีผลทำให้อัตราการเต้นของหัวใจสูงขึ้น เลือดสูบฉีดจากหัวใจมากขึ้น ส่งผลให้ความดันโลหิตสูงขึ้น

จากที่กล่าวมาข้างต้นกับภาวะ ครรภ์เป็นพิษ เป็นเรื่องที่คุณแม่ตั้งครรภ์ต้องดูแลตนเองเป็นพิเศษ ต้องคอยสังเกตตนเอง แต่จะได้ผลดียิ่งขึ้นถ้าได้ความร่วมมือจากคุณพ่อ ในการอำนวยความสะดวกต่างๆ รวมทั้งเป็นกำลังใจสำคัญสำหรับคุณแม่ เพื่อสร้าง “ครอบครัวที่อบอุ่นมีลูกน้อยที่น่ารักแข็งแรง” นะคะ

ข้อมูลอ้างอิงจาก : haamor.com , siamhealth.net , 2jfk.com

ขอบคุณข้อมูลข่าวจาก: https://www.khaosod.co.th/entertainment/news_84491

ขอบคุณภาพจาก : อินสตาแกรม @fai_arinrada_, @noom_attaporn