ไขมันในเลือด 4 ชนิดที่ต้องรู้จัก เมื่อตรวจสุขภาพประจำปี

ใกล้สิ้นปีช่วงนี้คุณพ่อคุณแม่หลายๆ ท่านคงได้ตรวจร่างกายประจำปี และแน่นอนหนึ่งในปัญหาที่คุณหมอบอกคือ คุณมีไขมันในเลือดสูงนะ ให้คุมอาหารและออกกำลังกาย ปีหน้ามาตรวจใหม่ก็ยังอาจสูงเหมือนเดิม หากยังไม่รู้สาเหตุและดูแลตัวเองไม่ถูกวิธี คุณหมอต้น นพ.พุฒิพงษ์ เจริญศรี เพจสุขภาพดี ชะลอวัย ไปกับหมอต้น จะพาคุณพ่อคุณแม่ไปทำความรู้จักชนิด ความสำคัญของ ไขมันในเลือด และตัวขนส่งไขมันกันก่อนค่ะ

ชนิดและความสำคัญของ ไขมันในเลือด ที่คุณพ่อคุณแม่ควรรู้

ไขมันในเลือด หลักๆ ที่ตรวจคือ ไตรกลีเซอไรด์ (Triglyceride) และคอเลสเตอรอล (Cholesterol) แต่เวลาเจาะเลือดตรวจไขมันจะมีการตรวจทั้ง ไตรกลีเซอไรด์ คอเลสเตอรอล และตัวขนส่งไขมันคือ Low Density Lipoprotein (LDL) หรือเรามักได้ยินว่า “ไขมันเลว” และ High Density Lipoprotein (HDL) หรือ “ไขมันดี”

1. ค่าไตรกลีเซอไรด์

ไตรกลีเซอไรด์เป็น ไขมันในเลือด ที่พบได้ในอาหารประเภทน้ำมันพืช น้ำมันหมู น้ำมันมะพร้าว ไขมันอิ่มตัวจากสัตว์เช่นเนื้อติดมัน นมวัว เนย ชีส และร่างกายสร้างขึ้นจากการกินแป้งและน้ำตาลในปริมาณที่มากเกินพลังงานที่ต้องการใช้ โดยจะเปลี่ยนแป้งและน้ำตาลมาเป็นไขมันไตรกลีเซอไรด์นำไปเก็บไว้ที่เซลล์ไขมันบริเวณแก้ม เหนียง ช่องท้อง ช่องพุง ต้นขา ที่ทำให้เราอ้วน (คนเราอ้วนหรือไตรกลีเซอไรด์สูงจากการกินแป้งและน้ำตาลไม่ใช่น้ำมันนะครับ เพราะคงไม่มีใครกินน้ำมันได้ในปริมาณมาก) คนที่มีระดับไตรกลีเซอไรด์สูงมีโอกาสเป็นโรคอ้วนลงพุง เบาหวาน ความดันสูง ภาวะไขมันพอกตับและอาจจะตามมาด้วยตับอักเสบ ค่าปกติไม่ควรเกิน 150 mg/dL

อยากลดไตรกลีเซอไรด์ให้ลดแป้ง น้ำตาล น้ำอัดลม เบียร์ ผลไม้ที่มีรสหวาน ลดอาหารเย็น ทำ IF (Intermittent Fasting) ซึ่งคือการอดอาหาร 16 ชั่วโมง มีช่วงกินอาหาร 8 ชั่วโมง เพิ่มการออกกำลังกายแบบ cardio เช่นเดินเร็ว วิ่ง ปั่นจักรยาน ทำงานบ้าน ล้างรถ ตัดหญ้า

2. ค่าคอเลสเตอรอล

ค่าคอเลสเตอรอล ปกติไม่ควรเกิน 200 mg/dL โดยร่างกายได้รับจากอาหารในสัดส่วน 1/3 และต้องเป็นอาหารที่มาจากสัตว์เท่านั้นเช่น ไข่แดง กุ้ง ปลาหมึก หอยนางรม เครื่องในสัตว์ ถ้ามาจากพืชเช่น จากมะพร้าว จะไม่มีคอเลสเตอรอล และอีก 2/3 มาจากร่างกายสร้างขึ้นที่ตับ ในคนกินมังสวิรัติที่ไม่กินไข่จะไม่ได้รับจากอาหารเลย ตับแทบจะสร้างคอเลสเตอรอลทั้งหมด และจะถูกขนส่งผ่านตัวขนส่งไขมันต่อไป อยากลดคอเลสเตอรอลต้องลดจากสาเหตุที่ทำให้ตับต้องสร้างเยอะ

3. ค่า LDL

หน้าที่ของ LDL คือพาคอเลสเตอรอลไปส่งให้ทุกเซลล์ของร่างกายใช้ในการสร้างผนังเซลล์ สร้างฮอร์โมนหลายตัว สร้างน้ำดี รวมถึงเป็นสารตั้งต้นในการสร้างวิตามินดี ไม่มีเลยก็คงไม่ได้ แต่หากมีมากเกินไปและโดนอนุมูลอิสระมาโจมตี จะกลายเป็น oxidized LDL (ร่างกายจัดเป็นสิ่งแปลกปลอม) ทำให้เม็ดเลือดขาวมาเก็บกิน พอกินหลายตัวเข้าเม็ดเลือดขาวจะติดแหง็กขยับไม่ได้กลายเป็นเม็ดเลือดขาวที่เต็มไปด้วยไขมันเรียกว่าโฟมเซลล์ (Foam Cell) ไปเกาะอยู่ที่หลอดเลือด ตามด้วยหินปูนมาเกาะต่อ เป็นผลให้รูหลอดเลือดเล็กลง เกิดเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ หลอดเลือดสมองตีบ หลอดเลือดแดงแข็ง แล้ววันหนึ่งมีลิ่มเลือดมาอุดตันรูเล็กๆ นี้ทำให้เป็นหัวใจขาดเลือดหากมาใส่บอลลูนไม่ทัน เสียชีวิตได้ เป้าหมายของค่า LDL ของแต่ละคน จะดูตามระดับความเสี่ยงต่อการเป็นโรคเส้นเลือดหัวใจและหลอดเลือดใน 10 ปี โดยคุณพ่อคุณแม่สามารถหาค่าความเสี่ยงด้วยตัวเองได้ที่นี่ >> ค่าความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเส้นเลือดหัวใจและหลอดเลือด

ค่าปกติในคนที่มีความเสี่ยงต่ำคือ <160 mg/dL; ความเสี่ยงปานกลาง <130 mg/dL; ความเสี่ยงสูง <100 mg/dL และหากเป็นโรคเส้นเลือดหัวใจและหลอดเลือดมาแล้ว <70 mg/dL

4. ค่า HDL

HDL เป็นตัวส่งไขมันขนาดเล็กที่สุด มีหน้าที่พาคอเลสเตอรอลส่วนเกินมาส่งที่ตับเพื่อขับออกหรือจัดขนส่งใหม่ไปยังที่ที่ต้องการ เนื่องด้วยขนาดเล็กเคลื่อนที่เร็วจึงรอดจากการโดนอนุมูลอิสระโจมตีได้ HDLในระดับที่สูงสัมพันธ์กับการลดโอกาสการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจและสมองได้ ผู้หญิงมักจะมีระดับ HDL สูงกว่าผู้ชายโดยอิทธิพลของฮอร์โมนเพศหญิง ทำให้ผู้หญิงเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจตีบและหลอดเลือดสมองตีบน้อยกว่า อายุยืนมากกว่าผู้ชาย ค่าปกติในผู้หญิงคือ >50 mg/dL ในผู้ชาย >40 mg/dL

และหากดูระดับของ LDL : HDL ควรไม่เกิน 3 : 1 เช่น คุณแม่อายุ 36ปี ไม่สูบบุหรี่ ต้องตื่นดูลูกตอนกลางคืนบ่อยๆ ค่า Cholesterol 270 mg/dL LDL 175 mg/dL HDL 74 mg/dL สัดส่วน LDL : HDL จะอยู่ที่ 2.36 ระดับ LDL สูงเกิน 160mg/dL ก็จริงแต่สัดส่วนต่อ HDL น้อยกว่า 3 โอกาสเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจและสมองจะน้อย อาจยังไม่ต้องรีบกินยาลดไขมัน แค่ลองปรับพฤติกรรม อาหาร อารมณ์ ออกกำลังกาย และการนอนกันก่อน เรื่องการลดคอเลสเตอรอล หมอขอเล่าต่อครั้งหน้านะครับ

Heatlh Quotient ฉลาดดูแลสุขภาพ หนึ่งใน Power BQ 10 ความฉลาดที่เด็กยุคใหม่ควรมี เริ่มต้นได้ที่คุณพ่อคุณแม่ให้ความสำคัญในการดูแลสุขภาพ ทั้งสุขภาพพ่อแม่และสุขภาพลูกน้อย โดยเตรียมพร้อมหาข้อมูลต่างๆ ในการดูแลสุขภาพให้แข็งแรง และสอนให้ลูกใส่ใจดูแลสุขภาพตนเอง เพราะร่างกายที่แข็งแรงจะเป็นต้นทุนชีวิตที่ดีให้ลูกน้อย พร้อมเรียนรู้สิ่งต่างๆ ต่อไปได้อย่างไม่สะดุด

เลี้ยงลูกให้ เก่ง ดี มีสุข ไปกับเรา คลิกติดตามที่