account_circle
การ ดูแลทารกแรกเกิด หลังคลอดนั้นไม่ใช่เรื่องยาก ทีมแม่ ABK ขอรวบรวมวิธี ตัดเล็บ อาบน้ำ สระผม ล้างจุ๊ดจู๋ เช็ดตัว เช็ดสะดือ ฯลฯ มาให้แม่มือใหม่ได้ศึกษากันค่ะ
ดูแลทารกแรกเกิด ตัดเล็บ อาบน้ำ ฯลฯ ครบจบในที่เดียว!!
เด็กทารกในช่วงแรกเกิดเป็นช่วงที่ร่างกายยังบอบบางและอ่อนแอมาก เพราะอวัยวะในส่วนต่าง ๆ ของทารกยังบอบบาง มีขนาดเล็กกว่าผู้ใหญ่ ดังนั้น คุณพ่อคุณแม่มือใหม่จะต้องระมัดระวังมากเป็นพิเศษ ไม่ว่าจะอุ้ม จะให้นม โดยเฉพาะการทำความสะอาดลูกน้อย ซึ่งทารกแรกเกิดนั้น มักจะมีจุดที่ต้องระวังมากเป็นพิเศษ เช่น สะดือ กระหม่อม เป็นต้น
วิธีการดูแลทำความสะอาดลูกน้อยอย่างถูกต้องเหมาะสมต่อไปนี้ จะช่วยลดความกังวลใจให้กับคุณแม่ก่อนลงมือปฏิบัติจริงได้ …มาดูกันค่ะว่า วิธีทำความสะอาดทารกแรกเกิดที่ถูกวิธีนั้นทำอย่างไรกันบ้าง
วิธีการตัดเล็บลูกให้ปลอดภัย
- เตรียมอุปกรณ์ในการตัดเล็บลูกให้พร้อม ไม่ว่าจะเป็น กรรไกรตัดเล็บทารก ตะไบเล็บเพื่อลดความคมของเล็บลูก สำลีและแอลกอฮอลล์เพื่อล้างกรรไกรตัดเล็บก่อนทำการตัดเล็บลูกทุกครั้ง สำลีหรือทิชชู่ไว้กดเลือดในกรณีที่ตัดโดนเนื้อลูก ครีมหรือโลชั่นสำหรับทาที่เล็บของลูกเพื่อให้เล็บอ่อนนุ่มและตัดได้ง่ายขึ้น นอกจากเตรียมอุปกรณ์ตัดเล็บลูกแล้ว คุณแม่อาจจะหาผู้ช่วยในการหลอกล่อหรือเบี่ยงเบนความสนใจของลูกไปด้วยก็ได้นะคะ
- ช่วงเวลาในการตัดเล็บที่เหมาะสมที่สุดในการตัดเล็บลูกคือหลังจากอาบน้ำเสร็จ เพราะเล็บที่โดนน้ำจะอ่อนนุ่มขึ้น และลูกก็ยังอารมณ์ดี สบายตัว ยอมให้ตัดเล็บได้ง่ายขึ้น หรืออาจจะตัดเล็บลูกในช่วงที่ลูกหลับแล้วก็ได้ค่ะ
- จัดเตรียมสถานที่ให้พร้อม ควรตัดเล็บลูกในที่ที่มีแสงสว่างเพียงพอ เพื่อให้มองเห็นเล็บของลูกได้ชัดขึ้น
เลือกใช้กรรไกรตัดเล็บสำหรับทารกโดยเฉพาะ ซึ่งมีการออกแบบขนาดและความคมที่เหมาะสมสำหรับเล็บของทารก - จัดท่าทางในการตัดเล็บลูกให้สะดวกที่สุด จากนั้นใช้นิ้วชี้กับนิ้วโป้งจับนิ้วที่จะตัดให้มั่นแต่อย่าเผลอกดแรงจนเกินไป ลูกอาจจะเจ็บและไม่ยอมให้ตัดได้
- ควรตัดเล็มเฉพาะส่วนที่ยาวพ้นปลายนิ้วออกมา โดยตัดตรงๆ ไม่จำเป็นต้องตัดโค้งเข้าซอกเล็บ ก่อนตัดสามารถกะระยะในการตัดโดยการใช้กรรไกรตัดเล็บแตะที่เล็บด้านล่างก่อนจนแน่ใจว่าไม่ตัดลึกจนเกินไป ในส่วนของซอกเล็บที่ยังแหลมคมอยู่ ให้ใช้ตะไบเล็บ ค่อย ๆ ลบความคมออก โดยไม่จำเป็นต้องตะไบจนเล็บให้สั้นจนติดเนื้อ
ชมคลิปวิธีการตัดเล็บลูกน้อยได้ที่นี่
บทความที่เกี่ยวข้อง
กรรไกรตัดเล็บเด็ก ใช้แบบไหนดี? เมื่อต้องตัดเล็บลูก
อุทาหรณ์จากหมอ! ตัดเล็บทารก ตัดผิดลูกติดเชื้อในกระแสเลือด
วิธีอาบน้ำทารกแรกเกิด ที่ถูกต้อง
- เตรียมน้ำทดสอบอุณหภูมิน้ำไม่ให้เย็นหรือร้อนเกินไป
- โดยเริ่มถอดเสื้อผ้าลูก นำตัวลงอ่างน้ำ โดยใช้มือจับที่รักแร้เด็ก ไหล่เด็กพาดบนแขนของแม่ จากนั้นลูบตัวลูกให้เปียกด้วยฟองน้ำหรือผ้าขนหนู
- ใช้ทั้งสองมือประคองลูกไว้ทั้งด้านหน้าและด้านหลัง แล้วค่อย ๆ วางลูกลงในอ่างอาบน้ำโดยให้ขาลงก่อน จากนั้นใช้ฟองน้ำ ชุบน้ำบิดพอหมาด ๆ ทำความสะอาดให้ทั่วทั้งตัวและใบหน้า โดยเริ่มจากด้านหน้าและเช็ดจากบนลงล่างเสมอ
- กดสบู่แล้วลูบตัวลูกทีละส่วน ตั้งแต่แขน ซอกคอ ลำตัว ขา แล้วล้างฟองสบู่ออกให้หมดจากด้านหลัง เสร็จจากด้านหลังแล้วใช้มืออีกข้างค่อยๆ จับลูกให้อยู่ในท่าคว่ำลง ให้อกพาดที่แขนแม่ แล้วลูบสบู่ให้ทั่วหลัง ก้นและขา
- เมื่อถูสบู่ทั่วตัวลูกแล้ว ให้ใช้ผ้าขนหนูหรือฟองน้ำ ล้างสบู่ออกด้วยน้ำเปล่าให้สะอาด แล้วอุ้มลูกน้อย ขึ้นจากอ่าง เช็ดตัวลูก ซับน้ำให้แห้ง โดยเฉพาะตามซอกคอ ซอกรักแร้ ข้อพับและตามลำตัวส่วนทุกส่วน
- ในส่วนของการ สระ (เช็ด) ผม ใช้ผ้าขนหนู ชุบน้ำสบู่ (บิดหมาดเพื่อไม่ให้น้ำสบู่หยดเข้าตาลูก) ลูบผมเบาๆ จากด้านหน้าไปด้านหลัง สักสองครั้ง แล้วเช็ดออกด้วยผ้าชุบน้ำเปล่าบิดหมาดจนสะอาดหมดคราบสบู่
ข้อควรระวัง
- อย่าให้ลูกน้อยอยู่ในอ่างอาบน้ำตามลำพังโดยเด็ดขาด
- ระวังไม่ให้ระดับน้ำอยู่สูงเกินไป (ไม่เกิน 10 ซมจากก้นอ่าง)
- ไม่ควรใส่น้ำร้อนเพิ่มเติมขณะลูกอยู่ในอ่าง
ชมคลิปวิธีการอาบน้ำ สระผมลูกน้อยได้ที่นี่
บทความที่เกี่ยวข้อง การ “อาบน้ำทารกแรกเกิด” ไม่จำเป็นต้องทำทุกวัน
ดูแลทารกแรกเกิด กับการทำความสะอาดหลังขับถ่าย
เด็กผู้หญิง
- ใช้กระดาษชำระเช็ดอุจจาระออกให้หมดจากด้านหน้าไปด้านหลัง แล้วจึงคลายผ้าอ้อมออกจากตัวลูก
- ใช้สำลีชุบน้ำต้มสุกที่เย็นแล้วเช็ดบริเวณหน้าท้อง ขาหนีบ ต้นขาแต่ละข้าง แล้วจึงเช็ดอวัยวะเพศโดยใช้สำลีก้อนใหม่เช็ดจากด้านหน้าไปด้านหลังเพื่อป้องกันไม่ให้เชื้อโรคจากทวารหนักย้อนมาเปื้อนด้านหน้า จากนั้นยกขาขึ้นแล้วใช้สำลีก้อนใหม่เช็ดบริเวณก้นและทวารหนักเป็นตำแหน่งสุดท้าย
- เพื่อหลีกเลี่ยงการเสียดสีบ่อย ๆ จากการเช็ดถู แนะนำให้ใช้น้ำสะอาดล้างโดยลูบจากด้านหน้าไปด้านหลังเช่นเดียวกับการเช็ด
- ซับขาหนีบให้แห้ง ปล่อยให้ระบายอากาศซักพักจนแห้งสนิท ล้างมือคุณแม่ให้สะอาด อาจทาครีมป้องกันความเปียกชื้นก่อนใส่ผ้าอ้อม ไม่ต้องโรยแป้งทับ
เด็กผู้ชาย
- ใช้กระดาษชำระเช็ดอุจจาระออกให้หมดจากด้านหน้าไปด้านหลัง แล้วจึงคลายผ้าอ้อมออกจากตัวลูก
- Trick : แนะนำให้ใช้ผ้าอ้อมปิดที่จุ๊ดจู๋ลูกน้อยไว้ก่อน เพราะระหว่างที่คลายผ้าอ้อม เด็กชายอาจจะมีปัสสาวะพุ่งออกมาได้
- ใช้สำลีชุบน้ำต้มสุกที่เย็นแล้วเช็ดหน้าท้อง ขาหนีบ ต้นขาในส่วนของอวัยวะเพศให้ทำความสะอาดรอบ ๆ ไม่ต้องเปิดหนังหุ้มปลาย เช็ดใต้อวัยวะรวมทั้งอัณฑะให้ทั่ว
- ยกขาทั้ง 2 ข้างเพื่อทำความสะอาดบริเวณก้น ขาหนีบ และรูทวารเป็นตำแหน่งสุดท้าย
- ล้างมือให้สะอาด ใช้กระดาษชำระหรือผ้าสะอาดซับให้แห้ง ปล่อยให้ระบายอากาศจนแห้งสนิท แล้วจึงใส่ผ้าอ้อม(อาจใช้ครีมป้องกันความเปียกชื้นทาก่อนใส่ผ้าอ้อม โดยไม่ต้องโรยแป้งทับในส่วนที่ทาครีม)
บทความที่เกี่ยวข้อง ลูกอึเสร็จ ตอนไหน แม่จะรู้ได้ยังไง เมื่อไหร่จะถึงเวลาเปลี่ยนผ้าอ้อม
วิธีเช็ดจมูกทารก
การ ดูแลทารกแรกเกิด จมูกก็เป็นส่วนสำคัญ เพื่อให้ลูกน้อยวัยทารกของคุณแม่หายใจสะดวกและไม่มีเศษน้ำมูกไปอุดตัน คุณแม่จึงควรเช็ดด้านในจมูกของลูกด้วยวิธีการดังนี้
- ค่อย ๆ ใช้ปลายคอตตอนบัดเช็ดด้านในส่วนปลายจมูกของลูกโดยถูเบา ๆ ด้านในจมูก เปลี่ยนคอตตอนบัดแล้วเช็ดรูจมูกให้ครบทั้งสองข้าง
- หากลูกน้อยมีเศษน้ำมูกแข็งให้คุณแม่ใช้น้ำเกลือหยดลงบนคอตตอนบัดเล็กน้อย แล้วเช็ดที่รูจมูกลูก น้ำเกลือจะช่วยให้น้ำมูกของลูกอ่อนนิ่มขึ้นทำให้เช็ดออกได้ง่าย
- หรืออีกวิธีคุณแม่อาจหยดน้ำเกลือลงในจมูก เพื่อให้น้ำมูกอ่อนนิ่มทำให้เศษน้ำมูกติดออกมาที่คอตตอนบัดได้ง่ายช่วยให้จมูกลูกสะอาดและหายใจสะดวกมากยิ่งขึ้นค่ะ
ชมคลิปวิธีเช็ดจมูกให้ลูกเบบี๋ได้ที่นี่
วิธีเช็ดสะดือทารกแรกเกิด
- ล้างมือผู้เช็ดให้สะอาด
- ใช้มืออีกข้างหนึ่งดึงสายสะดือขึ้นเบา ๆ แล้วจึงใช้สำลีชุบแอลกอฮอล์ 70% พอชุ่มเช็ดรอบ ๆ สะดือจากด้านในออกด้านนอก
- ใช้สำลีชุบแอลกอฮอล์ 70% อีกก้อนหนึ่งเช็ดจากโคนสะดือไปยังปลายสะดือ คุณพ่อคุณแม่ไม่ต้องกลัวว่าลูกจะเจ็บหรือปวดท้องนะคะ เพราะว่าบริเวณนี้ไม่มีเส้นประสาทมาเลี้ยง แต่ลูกอาจจะร้องไห้งอแงขณะเช็ดและดิ้นไปมาได้ เพราะแอลกอฮอล์อาจทำให้รู้สึกเย็นผิวและสะดุ้งตกใจได้
- เมื่อเช็ดเสร็จแล้วปล่อยให้แห้งเอง ไม่ต้องใช้ผ้าแห้งซับหรือถู
ข้อควรระวัง
- ควรเช็ดสะดือทุกวันหลังอาบน้ำจนกว่าสะดือจะหลุด ถ้าสังเกตว่าผิวรอบ ๆ โคนสะดือบวมแดง มีน้ำเหลือง หนอง หรือเลือดซึมมีกลิ่นเหม็น ควรไปพบแพทย์ทันที
- ห้ามใช้แป้งหรือยาผงโรยสะดือเด็กเด็ดขาด
บทความที่เกี่ยวข้อง 6 ข้อ ห้ามทำกับสะดือทารกแรกเกิด
ทำความสะอาดช่องปาก และฟันน้ำนมลูกน้อย
- เริ่มจากให้ลูกน้อยนอนเงยหน้าและเห็นช่องปากลูกชัดเจน นำผ้าอ้อมที่มีเนื้อบางนุ่มและสะอาดชุบน้ำต้มสุกอุ่น พันนิ้วชี้ของคุณแม่ไว้
- ค่อยๆ เช็ดคราบนมและคราบอาหารในช่องปากลูกน้อยอย่างช้าๆ และเบามือ เช็ดที่ฟันเหงือก ตามด้วยเพดานปาก กระพุ้งแก้ม และเช็ดที่ลิ้น
- หากลูกมีฟันขึ้นแล้ว อาจใช้ปลอกนิ้วหรือแปรงฟันเด็กเล็ก แปรงเหงือกและฟันให้ลูกได้ เพื่อช่วยนวดเหงือก และเริ่มให้ลูกคุ้นเคยกับการแปรงฟันค่ะ
สำหรับแม่ท้องที่ลูกน้อยกำลังจะลืมตาดูโลกในไม่ช้า การศึกษาเกี่ยวกับการ ดูแลทารกแรกเกิด นั้นมีความจำเป็นเป็นอย่างยิ่ง เพราะหากคลอดออกมาแล้ว คุณแม่จะไม่ค่อยมีเวลามาศึกษาในเรื่องนี้ อีกทั้งการไม่รู้ว่าต้องทำอย่างไรบ้าง จะทำให้คุณแม่มือใหม่ทำอะไรไม่ถูกเมื่อลูกร้องไห้
อ่านต่อบทความดี ๆ คลิก
ขอบคุณข้อมูลจาก : สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี
เลี้ยงลูกให้ เก่ง ดี มีสุข ไปกับเรา คลิกติดตามที่