โรคไข้หวัดใหญ่

โรคไข้หวัดใหญ่ เป็นโรคระบบทางเดินหายใจ เกิดจากการติดเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ (Influenza virus) เป็นสาเหตุของการระบาดของโรคไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาล คือ ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ A/H1N1, A/H3N2 และ B โดยในประเทศไทยพบการระบาดของโรคไข้หวัดใหญ่ได้ตลอดปี ซึ่งมักพบการระบาดมากที่สุดใน 2 ช่วง คือ ช่วงฤดูหนาว และช่วงฤดูฝน โดยเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่เป็นสาเหตุสำคัญของการเกิดโรคระบาดทางทางเดินหายใจเฉียบพลันที่พบได้บ่อยในทุกกลุ่มอายุ และอาจจะเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อน ซึ่งภาวะแทรกซ้อนมักเกิดในผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงโดยอาจจะเป็นสาเหตุที่ทำให้เสียชีวิตได้¹

อาการแสดงของโรคไข้หวัดใหญ่¹

ผู้ป่วยโรคไข้หวัดใหญ่มีอาการแตกต่างกันตามอายุ โดยในกลุ่มเด็กโตและวัยรุ่นจะมีอาการ

• ไข้สูงเฉียบพลัน
• หนาวสั่น
• ปวดเมื่อยตามตัวและกล้ามเนื้อ โดยเฉพาะในบริเวณหลัง ต้นแขน ต้นขา
• มีน้ำมูกใส คัดจมูก ไอแห้ง เจ็บคอ และเบื่ออาหาร

ส่วนในเด็กเล็กจะมีไข้สูง ร่วมกับอาการทางระบบอื่น เช่น ถ่ายเหลว คลื่นไส้อาเจียน และชักจากไข้สูง

ภาวะแทรกซ้อนที่พบได้บ่อย ได้แก่ หูชั้นกลางอักเสบ ไซนัสอักเสบ หลอดลมอักเสบ และปอดอักเสบ ซึ่งภาวะแทรกซ้อนมักเกิดในผู้ป่วยที่มีความเสี่ยง ภาวะแทรกซ้อนที่พบได้น้อย ได้แก่ กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ ปลายประสาทอักเสบ และสมองอักเสบ¹

แนวทางในการป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่^1-3

• ไม่ควรคลุกคลีใกล้ชิดกับผู้ป่วยที่มีอาการไข้หวัด หรือถ้าจำเป็นควรปิดปาก จมูกด้วยหน้ากากอนามัย
• ควรหลีกเลี่ยงการอยู่ในสถานที่ที่มีผู้คนแออัด และอากาศถ่ายเทไม่ดีเป็นเวลานานโดยไม่จำเป็น
• หมั่นล้างมือบ่อยๆ ด้วยน้ำและสบู่ หรือใช้แอลกอฮอล์เจลทำความสะอาดมือ
• ไม่ใช้สิ่งของร่วมกับผู้อื่น เช่น แก้วน้ำ หลอดดูดน้ำ ช้อนอาหาร ผ้าเช็ดมือ ผ้าเช็ดหน้า ผ้าเช็ดตัว เป็นต้น
• ในปัจจุบันการได้รับวัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ถือเป็นมาตรการป้องกันที่สำคัญ ซึ่งสามารถลดอัตราการติดเชื้อ ลดอัตราการนอนโรงพยาบาล และการเสียชีวิตได้

ในปัจจุบันการได้รับวัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ถือเป็นมาตรการป้องกันที่สำคัญ ซึ่งสามารถลดอัตราการติดเชื้อ ลดอัตราการนอนโรงพยาบาล และการเสียชีวิตได้ โดยคำแนะนำการให้วัคซีนในเด็กและวัยรุ่นไทย จากสมาคมโรคติดเชื้อในเด็ก

แห่งประเทศไทย และคำแนะนำการให้วัคซีนป้องกันโรคสำหรับผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ จากสมาคมโรคติดเชื้อในประเทศไทย ได้แนะนำการรับวัคซีนไข้หวัดใหญ่ ปีละ 1 ครั้ง เพื่อช่วยลดการติดเชื้อ ลดความรุนแรง และป้องกันภาวะแทรกซ้อนได้ โดยแนะนำวัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ดังนี้

1. วัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่แบบพ่นจมูก สำหรับผู้มีอายุ 2 ถึง 49 ปี
2. วัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่แบบฉีดเข้ากล้าม สำหรับผู้มีอายุ 6 เดือนขึ้นไป

Reference:

1. สมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย. โรคไข้หวัดใหญ่และวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่. https://www.pidst.or.th/A709.html. (Accessed April 2025)
2. สมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย. ตารางการให้วัคซีนในเด็กไทย แนะนำโดย สมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย 2568. https://www.pidst.or.th/A1517.html. (Accessed April 2025)
3. สมาคมโรคติดเชื้อแห่งประเทศไทย. คำแนะนำการให้วัคซีนป้องกันโรคสำหรับผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ พ.ศ. 2568. https://idthai.org/Contents/Views/?d=!17!9!!1046!. (Accessed April 2025)