6 ขอต้องรู้ ก่อนให้ลูกเรียนโรงเรียนมอนเตสซอรี่

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ชื่อของ มอนเตสซอรี่  ( Montessori ) กลายเป็นคำที่คุณพ่อคุณแม่หลายคนพูดถึง แต่เชื่อเลยค่ะว่า หลาย ๆ คนอาจจะยังสงสัยอยู่ว่า Montessori นั้นแตกต่างจากการเรียนทั่วไปอย่างไรนะ ? แล้วลูกของเราจะมีความสุขกับการเรียนและมีคุณภาพในแบบที่เราคาดหวังได้จริงหรือเปล่า ? วันนี้เรา wrap up และมาไขข้อสงสัย พร้อมกับลิสต์รายชื่อโรงเรียนสายมอนเตสมาให้ด้วย บ้านไหนสนใจอยู่มาอ่านกันได้เลย  

1. Montessori คืออะไร 

คือแนวทางการศึกษาที่มีมานานกว่า 100 ปี แล้วค่ะ พัฒนา โดย Dr. Maria Montessori ( แพทย์หญิงมาเรีย มอนเตสซอรี่) ที่เริ่มต้นจากการทำงานกับเด็กที่มีความต้องการพิเศษ ก่อนจะขยายแนวคิดไปสู่เด็กทุกคน โดยหัวใจของวิธีการนี้คือ “เด็กคือผู้สร้างการเรียนรู้ด้วยตัวเอง” เราลองมาทำความรู้จักเธอกันสักนิด

Dr. Maria Montessori เป็นจิตแพทย์หญิงชาวอิตาลี ผู้เชื่อว่า “การให้การศึกษาในระยะแรกไม่ใช่การเอาความรู้ไปบอกเด็ก แต่ควรปลูกฝังให้เด็กได้เจริญเติบโตไปตามความต้องการตามธรรมชาติของเขา” แรกเริ่ม Dr. Maria ใช้การสอนนี้กับเด็กที่มีสติปัญญาล่าช้า และพบว่าเด็ก ๆ เหล่านั้นมีพัฒนาการดีขึ้นและสามารถเรียนร่วมกับเด็กปกติได้ ส่วนเด็กปกติก็ได้ผลดีมากด้วย ปัจจุบันการเรียนการสอนแบบ Montessori จึงแพร่หลายไปทั่วโลกเลยค่ะ การสอนแบบมอนเตสซอรี่จะน้นตัวเด็กเป็นหลักคือ  Follow The Child เด็กมีสิทธิที่จะรู้และมีสิทธิที่จะเลือก คุณครูหรือผู้ปกครองจะเป็นผู้คอยสังเกตและสนับสนุนด้วยใจสบายๆ ไม่แทรกแซง เคารพเด็กและปล่อยให้เขาได้เรียนรู้ด้วยตัวเอง ไม่ต้องเร่งเรียน เพราะเด็กแต่ละคนมีความพร้อมไม่เหมือนกัน

2. Montessori เรียนอย่างไร?

• 100% hands-on learning  เรียนรู้ผ่านการลงมือทำและสร้างความจำจากประสบการณ์
• Self-directed Learning การเรียนรู้ด้วยตนเอง ครูผู้สอนจะทำหน้าที่เป็นผู้ชี้แนะและคอยสังเกตการณ์ ไม่ใช่ผู้สั่งสอน เด็กๆ จะมีอิสระในการเลือกกิจกรรมที่สนใจและเรียนรู้ตามจังหวะของตนเอง 
• Freedom within limits การเรียนรู้แบบอิสระภายใต้ขอบเขตที่กำหนด 
• Uninterrupted work periods  ช่วงเวลาการทำงานที่ต่อเนื่อง เด็ก ๆ จะมีเวลาทำงานอย่างต่อเนื่องประมาณ 2-3 ชั่วโมง เพื่อให้สามารถมีสมาธิจดจ่อกับกิจกรรมที่เลือกได้อย่างเต็มที่ เรียนรู้ในเชิงลึกโดยไม่ถูกรบกวน

1-2 ห้องมอนเตสเซอรี่ระดับอนุบาล ที่โรงเรียนสาธิตละอออุทิศ 

3 โรงเรียน Nonthaburi Montessori

โรงเรียน John Wyatt Montessori Learning Center

3. Montessori Classroom : ห้องเรียนมอนเตสซอรี่เป็นอย่างไร ?

• Well Prepared Environment  สภาพแวดล้อมที่น่าเรียนรู้  ห้องเรียนจะถูกจัดอย่างเป็นระเบียบ มีสื่อการเรียนรู้ที่ทำจากวัสดุธรรมชาติถูกออกแบบมาอย่างพิถีพิถัน เฟอร์นิเจอร์ขนาดเหมาะเจาะ เพื่อให้เด็กสามารถหยิบจับและเก็บเข้าที่ได้อย่างปลอดภัยค่ะ
• Montessori Materials สื่อการเรียนรู้ที่จับต้องได้  อุปกรณ์การเรียนรู้เหล่านี้ถูกออกแบบมาให้เด็กเรียนรู้ผ่านประสาทสัมผัสทั้งห้า ตั้งแต่การฝึกทักษะการใช้กล้ามเนื้อมัดเล็ก ไปจนถึงแนวคิดที่ซับซ้อน เช่น คณิตศาสตร์ ภาษา วิทยาศาสตร์ ภูมิศาสตร์ ฯลฯ และเด็กๆ จะได้รับการนำเสนอกิจกรรมอย่างละเอียดก่อนเสมอ 
• Mixed-aged Classrooms  ชั้นเรียนคละอายุ เด็กที่มีอายุต่างกันจะเรียนอยู่ในห้องเดียวกัน ทำให้เกิดการเรียนรู้ร่วมกัน เด็กโตได้เรียนรู้ที่จะช่วยเหลือและเป็นผู้นำ ในขณะที่น้องได้เรียนรู้จากการสังเกตและเลียนแบบพี่ๆ เหมือนเป็นการจำลองสังคมย่อมๆ มาให้เด็กๆ ได้ลองใช้ชีวิตค่ะ

ห้องมอนเตสเซอรี่ ที่โรงเรียนอนุบาลสามภาษา บ้านต้นไม้ 

ห้องมอนเตสเซอรี่ ที่โรงเรียนเพลินมอนเตสซอรี่

ห้องเรียนโรงเรียนเลิศคิดมอนเตสซอรี่ 

4. ทำไม Montessori ถึงน่าสนใจ?

• เด็ก ๆ มีผลการเรียนที่ดีและยังช่วยปลูกฝังความรักในการเรียนรู้ตั้งแต่ยังเล็ก
• เด็ก ๆ จะรู้จักตัวเองอย่างแท้จริง  คุณพ่อคุณแม่ได้เห็นตัวตนของลูกและความชอบของลูกอย่างชัดเจน มีอิสระและเคารพกฎกติกาในเวลาเดียวกัน และได้แสดงความคิดสร้างสรรค์อย่างเต็มที่ 
• เด็ก ๆ เป็นผู้ใหญ่มากขึ้น ได้คิด วางแผนและตัดสินใจด้วยตนเอง และมีวินัยในตนเองโดยธรรมชาติ

• เด็ก ๆ มีสมาธิ ควบคุมตนเองได้ จดจ่ออยู่กับกิจกรรมได้นาน อดทนไม่ย่อท้อ รอเป็นเย็นได้
• เด็ก ๆ จะรู้จักรักตัวเอง รู้คุณค่าของตัวเอง (เพราะสามารถทำอะไร ๆ ได้ด้วยตนเอง ) รู้จักรักและเมตตาผู้อื่น (เรียนรู้จากในชั้นเรียนคละอายุ)

5. Montessori เหมาะกับใคร ?

• ผู้ปกครองที่ไม่คาดหวังการเรียนแบบเร่งด่วนหรือแข่งขัน 
• เหมาะกับครอบครัวที่ให้ความสำคัญกับความเป็นอิสระ ความรับผิดชอบ  กล้าให้ลอง  รอคอยได้ เพราะพัฒนาการ “ใช้เวลา” ในการสร้างนะคะ
• เด็กที่ชอบเรียนรู้ด้วยตัวเอง สนใจสำรวจสิ่งรอบตัว มีความอยากรู้อยากเห็นตามธรรมชาติ

• เด็กที่มีสมาธิดี  จดจ่อกับสิ่งใดสิ่งหนึ่งได้นาน ชอบความเป็นอิสระ  มีความเป็นผู้นำ  กล้าตัดสินใจ
• เด็กที่มีความต้องการพิเศษ * ( อาจจะไม่เหมาะกับเด็กที่ต้องการการชี้นำอย่างใกล้ชิดตลอดเวลา หรือเด็กที่ชอบการแข่งขัน เพราะหัวใจหลักของ Montessori คือการเรียนรู้จากภายในและพัฒนาตนเอง ไม่เปรียบเทียบตนเองกับคนรอบข้างค่ะ ) * หมายเหตุ * ผู้ปกครองควรติดต่อสอบถามโรงเรียนก่อนว่ามีคุณครูการศึกษาพิเศษประจำ หรือ มีที่นั่งสำหรับเด็กที่มีความต้องการพิเศษหรือไม่ เพราะหลายแห่งไม่มีคุณครูการศึกษาพิเศษค่ะ

6. เตรียมตัวอย่างไร ?

• ศึกษาข้อมูลให้รอบด้าน ทำความเข้าใจปรัชญาและหลักการของ Montessori ที่แท้จริง ไม่ใช่แค่ชื่อโรงเรียน การอ่านหนังสือ หรือเข้าร่วมเวิร์คช็อปสำหรับผู้ปกครอง 
• สังเกตบุตรหลานว่ามีลักษณะนิสัยที่สอดคล้องกับแนวทางนี้หรือไม่ เช่น มีความอยากรู้อยากเห็นสูง รักการสำรวจ ชอบทำกิจกรรมด้วยตนเอง มีความพยายาม มีความอดทน
• เยี่ยมชมโรงเรียนและพูดคุยกับโรงเรียนและการดูสถานที่จริงจะช่วยให้เห็นบรรยากาศการเรียน  สภาพแวดล้อม  วิธีการสอนของคุณครู นอกจากนี้ควรสอบถามหลักสูตร การฝึกอบรมของครูและแนวทางประเมินผลการเรียนรู้ให้เข้าใจก่อนด้วยนะคะ
• เตรียมสภาพแวดล้อมที่บ้าน  สร้างกิจวัตรที่สม่ำเสมอ เพื่อการเรียนรู้ที่ต่อเนื่อง

สุดท้ายโรงเรียนแนวมอนเตสซอรี่ คือ การลงทุนในอนาคตของลูกน้อย โดยมุ่งเน้นการสร้าง “มนุษย์ที่สมบูรณ์” ที่มีระเบียบวินัยในตนเอง มีความรับผิดชอบ มีความคิดสร้างสรรค์ และมีความรักในการเรียนรู้ตลอดชีวิต หากคุณพ่อคุณแม่เข้าใจหลักการนี้อย่างถ่องแท้และเตรียมความพร้อมทั้งด้านข้อมูลและจิตใจ แนวทางนี้จะเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่ช่วยส่งเสริมให้ลูกเติบโตอย่างมีคุณภาพ และความสุขอย่างยั่งยืนค่ะ ปัจจุบันมีหลายโรงเรียนเลยค่ะ ที่ผสมผสาน Montessori เข้าไปในหลักสูตร ลองมาดูกันหน่อยดีกว่าว่ามีโรงเรียนไหนกันบ้าง 

ลิสต์โรงเรียนมอนเตสซอรี่ในกรุงเทพฯและปริมณฑล 

1. โรงเรียนอนันตา  

2. โรงเรียนเลิศคิด มอนเตสซอรี่

3. Nonthaburi Montessori

4. โรงเรียนสาธิตปทุม

5. Treehouse Montessori Center

6. Daisy Ray Montessori

7. โรงเรียนอนุบาลนานาชาติเพรพ มอนเตสซอรี่ International Montessori Center

8. John Wyatt Montessori Learning Center

9. โรงเรียนอนุบาลบ้านวาดฝัน

10. เพลินมอนเตสซอรี่

11. อนุบาลสามภาษา บ้านต้นไม้

12. สาธิตละอออุทิศ