ตรวจหลังคลอด..เจ็บไหม? ต้องตรวจอะไรบ้าง?

เมื่อคลอดลูกแล้ว หลังจากคลอดประมาณ 6 สัปดาห์ คุณหมอมักจะนัดคุณแม่ให้มาทำการ ตรวจหลังคลอด เพื่อดูว่าร่างกายของคุณแม่กลับคืนสู่ภาวะปกติแล้วหรือยัง

ตรวจหลังคลอด..เจ็บไหม? ต้องตรวจอะไรบ้าง?

ตรวจหลังคลอดสำคัญอย่างไร? ทำไมต้องตรวจ?

ขณะตั้งครรภ์ ร่างกายของคุณแม่จะค่อย ๆ เปลี่ยนแปลงเพื่อให้ลูกในท้องได้เจริญเติบโตอยู่ในครรภ์ของคุณแม่ในสภาวะที่ดีที่สุด ดังนั้นร่ายกายจะมีการผลิตฮอร์โมนต่าง ๆ อวัยวะบางส่วนก็จะขยาย เพื่อรองรับลูกน้อยในครรภ์ และเมื่อคลอดลูกแล้ว ร่างกายก็จะค่อย ๆ กลับคืนสู่ภาวะปกติ เหมือนตอนก่อนท้อง ดังนั้นการที่คุณหมอนัดตรวจหลังคลอด ก็เพื่อดูว่าร่างกายได้กลับคืนสู่สภาพปกติแล้วหรือยัง และในกรณีที่คุณแม่มีโรคแทรกซ้อนต่าง ๆ ทั้งขณะคลอดหรือหลังคลอดใหม่ ๆ คุณหมอก็จะได้มาตรวจดูว่าโรคแทรกซ้อนนั้นหายแล้วหรือยัง รวมทั้งให้คำแนะนำเรื่องการคุมกำเนิดทั้งแบบชั่วคราวและแบบถาวรด้วยวิธีการทำหมัน (ในกรณีที่คุณแม่ไม่ต้องการมีลูกอีกคน) เพื่อมิให้คุณแม่ตั้งครรภ์เร็วเกินไป เพราะไม่เพียงแต่จะเป็นอันตรายต่อคุณแม่และลูกน้อยที่เกิดมาแล้วเท่านั้น ยังอาจเป็นอันตรายกับลูกคนต่อไปอีกด้วย นอกจากนี้คุณหมอยังสามารถแนะนำและตอบปัญหาต่าง ๆ เกี่ยวกับร่างกายคุณแม่หลังคลอดรวมถึงคำถามเกี่ยวกับลูกน้อยได้อีกด้วย

สำหรับคุณแม่ที่คิดว่าร่างกายของตนเองฟื้นตัวได้เร็ว และไม่มีอาการผิดปกติใด ๆ และสำหรับคุณแม่ที่กลัวการ ตรวจหลังคลอด จนไม่ยอมไป ตรวจหลังคลอด นั้น เป็นสิ่งที่ไม่ควรทำอย่างยิ่ง เพราะนอกจากสภาพร่างกายที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็วหลังคลอดแล้ว เช่นขนาดมดลูกที่หดตัวลงหลังคลอด เต้านมที่ขยายขึ้นเพื่อรองรับการให้นมบุตร ยังมีสภาวะทางจิตใจที่คุณแม่หลังคลอดต้องเผชิญ เช่น ภาวะซึมเศร้าหลังคลอด เป็นต้น ดังนั้นการตรวจสุขภาพหลังคลอดจึงเป็นเรื่องจำเป็นอย่างมากและเป็นเรื่องที่คุณแม่ทุกคนไม่ควรละเลย

ดูคลิป ซึมเศร้าหลังคลอด ทำไงดี ที่นี่

ตรวจหลังคลอดเมื่อไหร่?

เมื่อคุณแม่คลอดลูกเรียบร้อยแล้ว ก่อนจะออกจากโรงพยาบาลหมอจะนัดให้มา ตรวจหลังคลอด อีกครั้ง ในกรณีที่การคลอดผิดปกติ มีปัญหา หรือคุณแม่มีโรคบางอย่าง หมออาจนัดมาตรวจก่อน 4 สัปดาห์ก็ได้ สำหรับคุณแม่ที่คลอดปกติหรือผ่าคลอดถ้าไม่มีปัญหาอะไร หมอก็มักจะนัดมาตรวจใน 4-6 สัปดาห์หลังคลอด (โดยทั่วไปคุณหมอจะนัดมาตรวจเมื่อครบ 6 สัปดาห์ แต่ถ้าคุณแม่มีปัญหาในระหว่างการคลอดหมอจะนัดมาตรวจเร็วกว่านั้น เช่น ในช่วง 4 สัปดาห์หลังคลอด)

อาการหลังคลอด..ที่ควรไปพบแพทย์ทันที

อย่างที่กล่าวไปแล้วว่าหลังคลอด ร่างกายของคุณแม่จะค่อย ๆ กลับสู่สภาพปกติ หรือเรียกกันว่า มดลูกเข้าอู่ นั่นเอง โดยจะกลับสู่สภาพปกติอย่างสมบูรณ์ประมาณ 6 สัปดาห์หลังคลอด ซึ่งระหว่างนั้น คุณแม่ก็ควรสังเกตอาการผิดปกติที่เกิดขึ้นกับร่างกายของตนเองด้วย โดยหากมีอาการเหล่านี้ ควรไปพบแพทย์ทันที ไม่ต้องรอให้ถึงวันนัด ตรวจหลังคลออด

• มีอาการปวดศีรษะมาก หนาวสั่น หรือมีไข้สูงเกินกว่า 38 องศาเซลเซียส
• มีก้อนที่เต้านมหรือเต้านมบวมแดง ซึ่งอาจเป็นเพราะท่อน้ำนมอุดตัน
• มีอาการปวดท้องมาก ปวดท้องบิด โดยไม่ได้มีสาเหตุมาจากอาหารการกิน
• มีอาการเจ็บหรือแสบขัดในขณะถ่ายปัสสาวะ
• ระดูขาวมีกลิ่นเหม็น น้ำคาวปลามีสีแดงตลอดภายใน 15 วันหลังคลอด โดยปกติแล้วหลังคลอด 3-4 วันแรก น้ำคาวปลาจะออกมาเป็นเลือดสด ๆ แต่หลังจากนี้อีก 10-14 วันจะเป็นน้ำปนเลือด มีสีน้ำตาลดำ แล้วจะค่อย ๆ เปลี่ยนเป็นน้ำสีขาวออกเหลืองจนหมดไปภายใน 4 สัปดาห์ ถ้าพบว่ามีน้ำคาวปลาออกมาเป็นสีผิดปกติหรือยังเป็นเลือดอยู่ก็อาจมาจาก 2 สาเหตุ คือ ยังมีเศษรกค้างอยู่ หรืออาจเกิดจากการอักเสบติดเชื้อของโพรงมดลูก
• มีเลือดออกทางช่องคลอด ภายใน 1 ชั่วโมงชุ่มผ้าอนามัย 1 แผ่น และเลือดที่ออกมามีลักษณะเป็นก้อน
• มีหนองหรือมีเลือดไหลจากแผลฝีเย็บ หรือแผลฝีเย็บบวมแดงมากขึ้นจนมีอาการปวดถ่วงไปถึงทวารหนัก

 

อ่านต่อ ตรวจหลังคลอด..เจ็บไหม? ต้องตรวจอะไรบ้าง?