account_circle
“การมีเสรีภาพนั้น เป็นของที่ดีอย่างยิ่ง แต่เมื่อจะใช้ จำเป็นต้องใช้ด้วยความระมัดระวัง ตามความรับผิดชอบมิให้ล่วงละเมิดเสรีภาพของผู้อื่นที่เขามีอยู่เท่าเทียมกัน ทั้งมิให้กระทบกระเทือนถึงสวัสดิภาพและความเป็นปกติสุขของส่วนร่วมด้วย”
พระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พระราชทานแก่ผู้บังคับบัญชาลูกเสือ ๙ กรกฎาคม ๒๕๑๔
2. เลี้ยงลูกให้มีเสรีภาพ อย่างพอดี
เรากำลังอยู่ในยุคที่ข้อมูลข่าวสารต่างๆ ทั่วโลก เชื่อมโยงถึงกันอย่างไม่มีขีดจำกัด การพูดคุยกับเพื่อนที่อยู่คนละฝั่งทวีปทำได้ง่ายดายเพียงแค่ปลายนิ้วสัมผัส เรามีอิสระเสรีในการเข้าถึงข้อมูลข่าวสารได้อย่างเต็มที่ ขณะเดียวกันเราก็มีสิทธิที่จะแสดงความคิดเห็น หรือแสดงออกซึ่งการกระทำได้ตามเสรี อย่างไรก็ตาม คงปฏิเสธไม่ได้ว่า เสรีภาพนั้น หาใช่ความเสรีที่ไม่มีขีดจำกัด หากแต่เป็นการแสดงออกซึ่งความคิดและการกระทำโดยอยู่ในขอบเขตที่จะไม่ไปล่วงละเมิดสิทธิและเสรีภาพของผู้อื่น อีกทั้งการแสดงออกซึ่งเสรีภาพนั้นยังคงต้องคำนึงถึงกาลเทศะเป็นสำคัญควบคู่กันไปด้วย
คำถามก็คือจะทำอย่างไรให้เจ้าตัวน้อยเรียนรู้เรื่องเสรีภาพ ไปพร้อมกับการรู้ถึงขีดจำกัดว่าเสรีภาพเท่าใดที่ไม่มากและไม่น้อยเกินไป เพราะเสรีภาพที่มากเกินไปอาจนำมาซึ่งปัญหาไม่ว่าจะต่อตนเอง คนรอบข้างและสังคม ขณะที่เสรีภาพที่น้อยเกินไป ก็อาจส่งผลให้การดำรงชีวิตของลูกไม่เป็นปกติสุขได้
คนส่วนใหญ่มักจะเข้าใจว่า เสรีภาพนั้น คือการทำอะไรก็ได้ตามความต้องการของตนเองโดยที่ไม่กระทบผู้อื่น ซึ่งความเข้าใจเช่นนี้ก็ไม่ถูกต้องเสมอไปนัก เพราะการ “ทำอะไรก็ได้” แม้จะไม่กระทบต่อส่วนรวมโดยตรง แต่หากส่งผลเสียต่อตัวผู้กระทำเอง ก็ย่อมเกิดผลเสียต่อสังคมโดยรวมในทางอ้อมด้วย เช่น การใช้ยาเสพติด แม้ผู้เสพจะไม่ได้มีอาการคลั่งออกไปอาละวาดทำร้ายใคร แต่ผลเสียของการใช้ยา ก็ย่อมทำให้ผู้นั้นมีความเจ็บป่วยทางกาย ทางใจ ไม่สามารถใช้ชีวิตหรือทำงานได้ตามปกติ ทำให้สังคมขาดบุคลากรที่มีคุณภาพไปอย่างน้อยหนึ่งราย คุณพ่อคุณแม่จึงควรสอนให้ลูกตระหนักว่าทุกสิ่งทุกอย่างในโลกนี้ล้วนมีความเกี่ยวข้องเชื่อมโยงกันไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง ดังคำกล่าวที่ว่า “เด็ดดอกไม้ สะเทือนถึงดวงดาว” นั่นเอง
การสอนลูกให้รู้จักใช้เสรีภาพอย่างมีขอบเขต จึงจำเป็นต้องทำควบคู่ไปกับการฝึกระเบียบวินัย เช่น ภายในห้องส่วนตัวของลูก ลูกจะตกแต่งอย่างไรก็ได้ แต่ลูกก็มีหน้าที่ที่จะต้องดูแลรักษาให้สะอาดเรียบร้อยด้วย หากลูกเลือกที่จะไม่ทำความสะอาดห้อง ลูกก็ต้องยอมรับผลที่จะตามมา ไม่ว่าจะเป็นการลงโทษของพ่อแม่ หรือการที่ห้องส่งกลิ่นเหม็นและเป็นที่อยู่ของสัตว์ที่ไม่พึงประสงค์ เป็นต้น อธิบายให้ลูกเข้าใจว่าเสรีภาพ ต้องเกิดขึ้นภายใต้กฎระเบียบ และการเคารพซึ่งกันและกัน พ่อแม่ควรเปิดโอกาสให้ลูกได้ใช้เสรีภาพอย่างเหมาะสม คอยให้คำแนะนำ และอธิบายให้ลูกฟังถึงการที่ลูกจะต้องรับผิดชอบต่อผลของการตัดสินใจทำสิ่งต่างๆ รวมทั้งควรเป็นตัวอย่างที่ดีให้ลูกได้เห็นได้เรียนรู้ในชีวิตประจำวันด้วย