ภูมิแพ้ในเด็ก ชนะได้ตั้งแต่เริ่มด้วยนมแม่

การดูแลสุขภาพลูกน้อยเป็นสิ่งสำคัญอันดับหนึ่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อต้องเผชิญกับภาวะภูมิแพ้ที่นับวันจะพบได้บ่อยขึ้นในเด็กเล็ก หลายครอบครัวอาจกังวลใจและไม่รู้จะเริ่มต้นอย่างไรดี แต่อย่าเพิ่งท้อใจค่ะ เพราะการป้องกันและลดความเสี่ยงภูมิแพ้ในเด็กสามารถทำได้ตั้งแต่เริ่มต้น และ “นมแม่” คือเกราะป้องกันด่านแรกที่มีประสิทธิภาพที่สุด Amarin Baby & Kids มีคำแนะนำดีๆ มาฝาก เพื่อช่วยให้คุณพ่อคุณแม่เตรียมพร้อมรับมือและพาลูกน้อยก้าวผ่านปัญหาภูมิแพ้ไปได้อย่างมั่นใจค่ะ

รู้หรือไม่! เด็กไทยกว่าครึ่งเสี่ยงเป็นภูมิแพ้

ปัจจุบันโรคภูมิแพ้เป็นปัญหาสุขภาพที่พบบ่อยในเด็กไทย และมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง น่าตกใจที่พบว่า เด็กไทยมากกว่า 50% มีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคภูมิแพ้ และความเสี่ยงนี้จะยิ่งเพิ่มสูงขึ้นไปอีกถึง 80% หากทั้งคุณพ่อและคุณแม่มีประวัติเป็นโรคภูมิแพ้เช่นกัน เนื่องจากโรคภูมิแพ้สามารถถ่ายทอดทางพันธุกรรมได้

นอกจากปัจจัยทางพันธุกรรมแล้ว ปัจจัยกระตุ้นจากสิ่งแวดล้อมในปัจจุบันก็มีส่วนสำคัญที่ทำให้ลูกน้อยเสี่ยงต่อการเกิดอาการภูมิแพ้มากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ฝุ่น PM 2.5 ฝุ่นตัวร้ายเป็นมลพิษทางอากาศที่ส่งผลเสียต่อระบบทางเดินหายใจและกระตุ้นให้เกิดอาการภูมิแพ้ได้ง่ายขึ้น

สำหรับอาการของโรคภูมิแพ้ในเด็กที่พบบ่อย มักแสดงออกในหลายรูปแบบ คุณพ่อคุณแม่สามารถเช็กอาการเบื้องต้น ได้ดังนี้

• ระบบทางเดินหายใจ: คัดจมูก, น้ำมูกไหล, ไอ, จาม, หรือมีอาการหอบหืด
• ผิวหนัง: มีผื่นแดง, ลมพิษ , ผิวหนังบวมแดง, มีอาการคันตามผิวหนัง
• ดวงตา: คันหรือเคืองตา, หนังตาบวม
• ระบบทางเดินอาหาร: อาเจียน

หากลูกน้อยมีอาการเหล่านี้บ่อยครั้ง อาจเป็นสัญญาณบ่งชี้ว่าลูกกำลังเผชิญกับโรคภูมิแพ้ในเด็ก ซึ่งหากไม่ได้รับการดูแลและป้องกันอย่างเหมาะสม อาการภูมิแพ้อาจดำเนินไปอย่างต่อเนื่องและนำไปสู่การเกิด Allergic March (ลูกโซ่ภูมิแพ้) ได้ ซึ่งหมายถึงการที่เด็กมีอาการภูมิแพ้ในรูปแบบหนึ่ง แล้วพัฒนาไปสู่อาการภูมิแพ้ในรูปแบบอื่นๆ ในภายหลัง เช่น เริ่มต้นด้วยผื่นผิวหนังอักเสบ แล้วพัฒนาเป็นหอบหืดในวัยโตขึ้น

Allergic March ทำความเข้าใจ “ลูกโซ่ภูมิแพ้”

Allergic March หรือ “ลูกโซ่ภูมิแพ้” คือกระบวนการที่โรคภูมิแพ้มีการพัฒนาต่อเนื่องตั้งแต่วัยทารกจนเข้าสู่วัยผู้ใหญ่ ลูกน้อยของคุณพ่อคุณแม่อาจแสดงอาการภูมิแพ้ในรูปแบบใดรูปแบบหนึ่งเป็นลำดับขั้นไปตามอายุและการเจริญเติบโต และในขณะที่เขาเติบโต ภูมิแพ้ชนิดเดิม ๆ ก็อาจกลับมาเกิดขึ้นซ้ำได้เช่นกัน ไม่เพียงแค่นั้น ในบางกรณี อาจเกิดอาการภูมิแพ้หลายชนิดพร้อมกันในช่วงเวลาเดียวกัน หรืออาการภูมิแพ้ชนิดแรกอาจหายไปและถูกแทนที่ด้วยอาการภูมิแพ้ชนิดอื่น ๆ ได้อีกด้วย

ตัวอย่างของกระบวนการ การเกิดลูกโซ่ภูมิแพ้ที่เห็นได้ชัดเช่น

• แพ้อาหาร: มักเกิดขึ้นในเด็กเล็กอายุต่ำกว่า 1 ขวบ
• โรคผิวหนังอักเสบภูมิแพ้: อาจเริ่มตั้งแต่ช่วงเดือนแรกๆ ของชีวิต มีอาการคัน ผื่นแดง
• โรคหอบหืดและภูมิแพ้จมูก: อาการมักตามมาเมื่อเด็กโตขึ้น โดยมีอาการ เช่น หายใจลำบาก ไอ จาม และคัดจมูก

 อย่างไรก็ดี เด็กแต่ละคนอาจมีขั้นตอนการเกิดลูกโซ่ภูมิแพ้ที่แตกต่างกัน ดังนั้นการทำความเข้าใจลูกโซ่ภูมิแพ้ จึงเป็นสิ่งสำคัญเพื่อให้คุณพ่อคุณแม่สามารถสังเกตอาการและดูแลลูกน้อยได้อย่างทันท่วงที เพื่อลดความเสี่ยงในการพัฒนาไปสู่โรคภูมิแพ้ชนิดอื่นๆ ในอนาคตค่ะ

“นมแม่” เกราะป้องกันภูมิแพ้ที่ดีที่สุดสำหรับลูกน้อย… เริ่มได้เลย ไม่ต้องรอ!

การป้องกันไม่ให้ลูกเป็นภูมิแพ้ในช่วงขวบปีแรกมีความสำคัญอย่างมากค่ะ และวิธีที่ดีที่สุดคือ การให้ลูกได้กินนมแม่เพียงอย่างเดียวอย่างน้อย 6 เดือน หรือนานที่สุดเท่าที่ทำได้ แล้วทำไมต้องให้ลูกกิน “นมแม่” เพื่อป้องกัน“ภูมิแพ้”

ความมหัศจรรย์ของนมแม่ก็คือจะมีคุณสมบัติพิเศษที่ช่วยลดความเสี่ยงของโรคภูมิแพ้ได้สูงถึง 42% นมแม่ไม่ได้เป็นเพียงแหล่งสารอาหารชั้นยอดสำหรับลูกน้อย แต่ยังอุดมด้วยคุณประโยชน์มากมายที่ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้ลูกน้อยอีกด้วย นั่นก็เพราะว่าในนมแม่

• มีคุณสมบัติ H.A. (Hypoallergenic): ซึ่งเป็นคุณสมบัติที่ช่วยลดความเสี่ยงการเกิดโรคภูมิแพ้ได้
• มีโปรตีนย่อยง่าย โปรตีนในนมแม่บางส่วนถูกย่อยให้มีขนาดเล็กลง หรือที่เรียกว่า Partially Hydrolyzed Proteins (PHP) ซึ่งง่ายต่อการดูดซึมและลดความเสี่ยงต่อการเกิดภูมิแพ้ได้ดีเยี่ยม
• มีพรีไบโอติกโอลิโกแซ็กคาไรด์ (Human Milk Oligosaccharides หรือ HMOs): นมแม่มี HMOs ซึ่งเป็นใยอาหาร โดยในนมแม่มีกลุ่มใยอาหารหลัก ซึ่งมีใยอาหาร 5 ชนิด (5 HMO) ที่พบมากในกลุ่มนี้ ได้แก่ 2’FL, DFL, LNT, 6’SL, และ 3’SL โดยใยอาหารที่พบในนมแม่มีส่วนช่วยสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันของลูกน้อย
• มีโพรไบโอติกหลากหลายสายพันธุ์ นมแม่ยังมีโพรไบโอติก เช่น B. lactis (บีแล็กทิส) ซึ่งเป็นหนึ่งในจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันและลดความเสี่ยงของการติดเชื้อก่อโรคบางชนิด

ด้วยคุณประโยชน์เหล่านี้ นมแม่จึงเป็นเกราะป้องกันภูมิแพ้ที่ดีที่สุดสำหรับลูกน้อย อย่างไรก็ตาม ในกรณีที่คุณแม่ไม่สามารถให้นมแม่ได้ ควรปรึกษาแพทย์หรือบุคลากรทางการแพทย์ เพื่อขอคำแนะนำและข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการป้องกันภูมิแพ้สำหรับเด็ก เพื่อให้ลูกน้อยเติบโตอย่างแข็งแรงและห่างไกลจากภูมิแพ้ค่ะ

หากคุณพ่อคุณแม่สนใจข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับ สารอาหารที่มีประโยชน์ในนมแม่และมีบทบาทต่อสุขภาพและพัฒนาการของลูกน้อย เข้าชมได้ที่ S-Mom Club ที่เว็บไซต์ https://www.s-momclub.com/ สามารถสมัครสมาชิกเพื่อปรึกษาทีมพยาบาลผู้เชี่ยวชาญได้ฟรีตลอด 24 ชั่วโมงเลยนะคะ หรือสามารถปรึกษา-พูดคุยเกี่ยวกับสุขภาพโชนาการและพัฒนาการสำหรับคุณแม่และลูกน้อยตามช่วงวัย โดยทีมพยาบาลผู้เชี่ยวชาญ ตลอด 24 ชั่วโมง ได้ที่ Line: https://line.me/ti/g2/3S7kJXBP3Ee6jwN6q1YnY81WRQbQMlqAQEW8IQ?utm_source=invitation&utm_medium=link_copy&utm_campaign=default

สามารถเช็กความเสี่ยงภูมิแพ้ได้ที่ https://www.s-momclub.com/baby-allergies

Reference

1. Bergmann RL, et al. Clin Exp Allergy 1997:27:752-760

2. Chad Z. Paediatr Child Health 2001:6(8):555-566.

3. Hill DA and Spergel JM. Ann Allergy Asthma Immunol 2018;120:131-137.

4. เข้าใจโรคภูมิแพ้ – BNH HOSPITAL

5. (ch9airport.com)

6. Ngamphaiboon, Jarungchit & Tansupapol, Chanyarat & Chatchatee, Pantipa. (2009). Atopic risk score for allergy prevention. Asian biomedicine.

เรื่องอื่น ๆ ที่น่าสนใจ – วิธีลดไข้ทารกแรกเกิด ทารกเป็นไข้ ควรดูแลอย่างไร?